dazmol

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

daz-mol

Etimologiyasi

DAZMOL Bu ot tojik tilida 'chok chizigʻi' maʼnosini anglatadigan darz otiga (ТжРС, 117) 'narsa', 'buyum' maʼnosini anglatadigan mol otini (ТжРС, 232) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, oʻzbek tiliga darz qismi tarkibidagi r tovushini tashlab olingan; 'oʻtik' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 205). Bu ot bilan oʻzbek tilida dazmolla- feʼli hosil qilingan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

| f. JLsj j_,j - darz, teshik-tir-qish, chokni tekislovchi

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Kiyim-kechak, gazlama va sh. k. ni qizdirib tekislash, sil-liqlash, gʻijimini yozish uchun moʻljal-langan asbob. ◆ Choʻyan dazmol. Elektr dazmol. n ◆ U uining issigʻi va dazmolning taftidan qizib ketgan. Shuhrat, „Shinelli yillar“ . ◆ Madaniy turmush uchun eng zarur buyumlardan biri dazmoldir. Gazetadan . ◆ Zebo dazmolni onasi qoʻlidan olib bosa ketdi. Shuhrat, „Shinelli yillar“ .

Dazmol bosmoq (yoki urmoq, qilmoq) Dazmollamoq, dazmollab tekislamoq. ◆ Akram Nigorani uiidan topdi: yuvilgan kiyim-lariga dazmol urayotgan ekan. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . [Adolat] ◆ Usmonjonning kir koʻy-laklarini, sochiqlarini yuvdi, dazmol qildi. S. Zunnunova, „Gulxan“ . ◆ Yamoq uuLwpu siirak-lashgach, yuvilgan kiyimlarga dazmol bosishdi. Shuhrat, „Shinelli yillar“ .

2 Dazmollash natijasida kiyim-kechak, gazlama va sh. k. ning yuzida hosil boʻlgan sillikdik, tekislik. ◆ Kiygan koʻylagining dazmoli ha. 1'i ketgani yoʻq.

Dazmoli buzilmagan Taxi buzilmagan, gʻijimlanmagan; yangi. ◆ Uning nazarida, Ziinatullayevning chiroyli polyak trikosidan tikilgan va haJSH dazmoli buzilmagan kos-tyumi ham.. oʻziga koʻp bino qoʻyganidan dalolat berardi. P. Qodirov, „Uch ildiz“ .

3 Dazmollash ishi. ◆ Korxonamizda ancha kishi dazmolda iimaydi.

Antonimlari

ДАЗМОЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

dazmol

• Turkcha: ütü

Ruscha _ru

dazmol
утюг; ◆ elektr ~ электрический утюг; ◆ ~ qilmoq, ~ bosmoq гладить (утюгом), утюжить.