tol
tahrirlash
tol I tahrirlash
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
tol
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
TOL ' ingichka uzun bargli mevasiz daraxt'. Yomon arida bol boʻlmas, suvsiz yerda t o l boʻlmas (Maqol). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli tal tarzida talaffuz qilingan (ПДП, 425; De — von, III, 171; DS, 528); oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan: tal > tâl.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi tahrirlash
- Ingichka uzun bargli, surx novda otib oʻsadigan daraxt yoki buta, (asosan soya-salqini, poyasi, poyasidan esa turli nar-salar tayyorlash uchun ekiladi). ◆ Qora tol. Sambit tol. Bir tup tok eksang, bir tup tol ek. Maqol . n ◆ Terak ekmay, tolni ek, tolning soyasi yaxshi. "Qoʻshiqlar" . ◆ Soy boʻyi-dagi aksariyat azim tup tollarning tagi choyxona. K. Yashin, „Hamza“ .
- Majnun tol q. majnuntol. ◆ Gʻulomjon.. majnun tolning ham bir mahallar suvga choʻzilgan, suv yetay-yetay deb qolgan uzun, nozik novdsiarini esladi. M. Ismoiliy, „Fargona t“ . o. Siz (yoki u) aytgan tollar kesilib ketgan Zamon, u bilan bogʻliq holda shart-sharoitlar oʻzgarib ketganligini bildiradi, qayd etadi. ◆ Sarvi xola qizining ix-tiyori oʻzidaligini, hozirgi zamonlar bosh-qaligini, u aytgan tollar kesilib ketganligini qayta-qayta takrorlab, jagʻi ogʻri-di. S. Abduqahhor, „Sanamay sakkiz dema“ . Tol bargak q. bargak III. ◆ Kechagina tol bargak oʻynab, Tom boshida erkin yurganding. Yu. Hamdam .
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
tol II tahrirlash
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
tol
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi tahrirlash
- Uzun va ingichka. ◆ Kokillarim eshilgandir tol-tol, Har toliga bersa yet-mas dunyo mol. "Malikai ayyor" . ◆ Torlari tol ipaklardan eshilsin, Aytganimda, tovush-ginam qoʻshilsin. "Qushiqlar" .
- TOL III [d.] harb. Mina va snaryadlar ichiga quyiladigan kuchli portlovchi modda; oq yoki sargʻish rangli qattiq kristall mahsulot.
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
ТОЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
tol
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
fr. tole
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi tahrirlash
Kartonga toshkoʻmir qatroni (smola) shimdirib, baʼzan ustiga bir oz qum sepib tayyorlangan, suv oʻtkaz-maydigan qurilish materiali. ◆ Bir rulon tol, v ◆ Tol omonatgina yopilgan saroy ichiga selitra toʻkib qoʻyilgan. S. Ahmad, „Choʻl burguti“ .
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
ТОЛЬ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari tahrirlash
Ruscha ru
tol I
ива остролистная; ◆ majnun tol плакучая ива; ◆ sariq tol ветла; ◆ siz koʻrgan katta tollar allaqachon kesilib ketgan погов. (букв. большие ивы, которые вы видели, давным-давно срублены) 1) с тех пор много воды утекло; 2) теперь иные условия; условия изменились (надеяться не на что).
tol II
обл. прядь; ◆ Qora zulfim eshilgandir tol-tol ... («Муродхон») Мои чёрные волосы заплетены в косы.
tol III
спец. тол; // толовый; ◆ tol zaryadi заряд тола, толовый заряд.