oʻtirmoq: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa)
Ruscha tarjima qo`shildi
CoderSIBot (munozara | hissa)
Oʻzbekcha variant yangilandi
Qator 1:
{{-uz-}}
== Morfologik va sintaktik xususiyatlari ==
'''oʻ-tir-moq'''
== Aytilishi ==
 
== Etimologiyasi ==
 
== Maʼnoviy xususiyatlari ==
=== Maʼnosi ===
:Ketni biror joyga qoʻyib, biror joyni ishgʻol etib oʻrinlashmoq; choʻkmoq. {{misol|Chordana qurib {{ajrat|oʻtir}}moq. Choʻkka tushib {{ajrat|oʻtir}}moq. Oyoq uzatib {{ajrat|oʻtir}}moq. Divanda {{ajrat|oʻtir}}moq. Koʻrpachada {{ajrat|oʻtir}}moq. Stulda{{ajrat|oʻtir}}-moq.}} n {{misol|Bu holdan achchigʻlangan Qayum yonimga kelib {{ajrat|oʻtir}}di.|[[w:A. Qodiriy|A. Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar}}. {{misol|Gulnor deraza ostiga koʻrpacha solib, qizni oʻtqazdi va oʻzi yaqin {{ajrat|oʻtir}}di.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}.
 
2 Asosan shunday (oʻtirgan) holda biror joy, makonda boʻlmoq. {{misol|Choyxonada uzoq {{ajrat|oʻtir}}-moq.}} m {{misol|Saodatxon oldingi qatorda {{ajrat|oʻtir}}-gan Lolaxonga qaradi.|[[w:S. Zunnunova|S. Zunnunova]]|Yangi direktor}}. {{misol|Yoʻlchi bu yerda ikki soat qadar {{ajrat|oʻtir}}ib, yukka ilinmagach, bozor aylanish uchun turib ketdi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}.
 
3 Oʻtirib bajariladigan biror ishga unnamoq, shu ishni bajaradigan vaziyatni egallamoq. {{misol|Fotihadan soʻng har kim oʻz ishi-ga {{ajrat|oʻtir}}di. A.|[[w:Qodiriy|Qodiriy]]|Mehrobdan chayon}}. {{misol|Oftob oyim Toʻybekani mehmonxonaga bu-yurdi va oʻzi xamir qilishga {{ajrat|oʻtir}}di. A.|[[w:Qo-diriy|Qo-diriy]]|Oʻtgan kunlar}}. {{misol|Fayzulla oʻziga xos muloyimlik bilan kulib, asta bosh sil-kidi-yu, rulga {{ajrat|oʻtir}}di.|[[w:Gazetadan|Gazetadan]]}}.
 
4 Transport vositasiga tushmoq, chiqmoq; minmoq. {{misol|Samolyotga {{ajrat|oʻtir}}moq. Tramvayga {{ajrat|oʻtir}}moq.}} v ''Kecha u'' [{{misol|Abdshiukur] xoʻjayini bilan izvoshga {{ajrat|oʻtir}}ib, bu yerga mehmon boʻlib kelgan edi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Bi-rinchi aravaga Meʼmor oila aʼzolari bilan chiqib, ikkinchi va uchinchi aravalarga Zul-fiqor, Zavrak, Gʻavvoslar {{ajrat|oʻtir}}ishi kerak edi. |[[w:Mirmuhsin|Mirmuhsin]]|Meʼmor}}.
 
'''5 '''{{s. t.|uz}} Biror lavozimni egallamoq, ,.boʻ-lib ishlamoq, tayinlanmoq. {{misol|U rektor boʻ-lib {{ajrat|oʻtir}}ibdi. U raislik lavozimiga {{ajrat|oʻtir}}di. }}v {{misol|Xon ikki marotaba taxtdan haydalib.. uchinchi martaba taxtga {{ajrat|oʻtir}}ishi rus is-tibdodining Toshkentni olib, Xoʻjandga qoʻl uzatgan sanalariga toʻgʻri kelgan edi. A. |[[w:Qodiriy|Qodiriy]]|Mexrobdan chayon}}.
 
'''6 '''{{s. t.|uz}} Biror joyda maʼlum vaqt boʻl-moq; turmoq, yashamoq. {{misol|Uzoq yillar ularga qoʻshni boʻlib {{ajrat|oʻtir}}dik.}} v {{misol|Sartaroshlik yomon kasb emas. Oppoq xsishtlarni kiyib.. ozoda xonada {{ajrat|oʻtir}}asan..|[[w:E. Raimov|E. Raimov]]|Ajab qishloq}}. ''Nuri bunday gaplarni beparvolik bshyun eshi''-{{misol|tishga urinib boqardi: "Ayajonimning bagʻri-da {{ajrat|oʻtir}}ibman-da, shoshmasalar ham boʻlar edi".|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}.
 
7 Jazo muddatini oʻtamoq. {{misol|Turmada{{ajrat|oʻtir}}-moq. Qalyuqda {{ajrat|oʻtir}}moq. Zindonda {{ajrat|oʻtir}}moq. }}v ''Shoʻxligi boshiga yetib, bir-ikki yil oʻti-rib ham chiqibdi.'' R. Rahmon, Me\r koʻzda. {{misol|Gʻarazli manfaat, nafs balosi yoʻlida ort-tirgan hamtovoqlarining yoʻrigʻiga yurgan Sodirning ikkinchi, uchinchi, toʻrtinchi marta {{ajrat|oʻtir}}ib chiqishiga toʻgʻri keldi.|[[w:Gazetadan|Gazetadan]]}}.
 
8 Inmoq, yopishmoq, oʻrnamoq. {{misol|Kitoblarga chang {{ajrat|oʻtir}}ibdi. Qish keldi-yu, novdalarga {{ajrat|oʻtir}}di qirov.}} v {{misol|Yigitning uzoqqina Uoʻl-dan kelganligi uning kiprik va qoshlariga, ham endigina chiqa boshlagan soqol-murtla-riga {{ajrat|oʻtir}}gan toʻzonlardan belgili edi. A. |[[w:Qodiriy|Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar}}. {{misol|Isssh kunning oʻtli haroratini pasaytirib, togʻ shabadasi esib turar, har tomondan atirgul, rayhon, jam-billarning yoqimli islari dimoqqa {{ajrat|oʻtir}}ar-di.|[[w:H. Nazir|H. Nazir]]|Soʻnmas chaqmoqlar}}.
 
'''9 '''{{s. t.|uz}} Mos boʻlib tushmoq; yarashmoq. {{misol|Bu kostyum sizga juda {{ajrat|oʻtir}}di.}} v {{misol|Oyogʻidagi qizil saxtiyon etigi oʻziga juda {{ajrat|oʻtir}}gan. |[[w:Sh. Toshmatov|Sh. Toshmatov]]|Erk qushi}}. {{misol|Zuhra Karimovna-ning.. koʻylagi oʻziga juda {{ajrat|oʻtir}}gan edi.|[[w:S. Anorboyev|S. Anorboyev]]|Oqsoy}}.
 
10 Xush kelmoq, yoqmoq. ''Inspektor Orif Saidov uning'' [ {{misol|Ochilovning] didiga {{ajrat|oʻtir}}may qolgan. A.|[[w:Muhiddin|Muhiddin]]|Hadya}}. {{misol|Kecha majlisda jiyanim toʻgʻrisidagi oʻtib ketgan gapni pardozlaganingizmengauncha{{ajrat|oʻtir}}madi.|[[w:"Mushtum"|"Mushtum"]]}}.
 
11 Taraqqiyot yuz bermay, past, quyi darajada toʻxtab qolmoq. {{misol|Urush tufayli kolxozimiz ancha {{ajrat|oʻtir}}ib qolgan ekan, shunday boʻlishi ham tabiiy..|[[w:N. Safarov|N. Safarov]]|Olovli izlar}}.
 
:Oʻtirib qolgan {{s. t.|uz}} Turmushga chiqmay, yoshi ancha oʻtib qolgan. {{misol|{{ajrat|Oʻtir}}ib qolgan qiz.}}
 
'''12 '''''koʻm. fl. vzf.'' Yetakchi feʼldagi hara-katning davomliligi, maʼqul koʻrilmasligi kabi maʼnolarni bildiradi. {{misol|Choy damlab, kutib {{ajrat|oʻtir}}ibman. Kap-katta bola choynak-ni sindirib {{ajrat|oʻtir}}ibdi-ya! Arzimagan gapga arazlab {{ajrat|oʻtir}}ibsanmi?}} v {{misol|Qassob labini burdi: -Be! Biz nimani tushunamiz. Tushun-sak, sizdan soʻrab {{ajrat|oʻtir}}armidik.|[[w:P. Tursun|P. Tursun]]|Oʻqituvchi}}. {{misol|-Bu kishi hidlab{{ajrat|oʻtir}}maydi, toʻgʻ-ri yeydi-qoʻyadi, — dedi. A.|[[w:Qahhor|Qahhor]]|Qoʻshchi-nor chiroqlari}}. {{misol|Mening uyim sizning ham uyingiz. Ayttirib yuborishimni kutib {{ajrat|oʻtir}}-may, bor-yoʻgʻimda ham kelib turing.|[[w:S. Axmad|S. Axmad]]|Hukm}}.
 
 
 
=== Sinonimlari ===
 
=== Antonimlari ===
 
{{OʻTIL|ЎТИРМОҚ}}
== Tarjimalari ==
 
{{uz-verb}}
'''oʻtirmoq'''