да

Ruscha (ru)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

да

Undov

да

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

да I частица
1 tasdiq, rozilik va sh. k. manolarni bildiradi: ha; ha shunday, xuddi shunday, balli; все пришли? - Да hamma keldimi? - Ha; вы тоже там будете? - Да, конечно u yerda siz ham boʻlasizmi? - Ha, albatta; да, я согласен ha, men roziman; да, мне это не нравится xuddi shunday, bu menga yoqmaydi (yoqmayapti);
2 hayrat, taajjubni bildiradi; shundaymi?; rostdanmi?; yoʻgʻ-e; он уехал. - Да? А я не знал u joʻnab ketdi. - Rostdanmi? Men bexabar qolibman;
3 shundaymi?, shunday emasmi?, a?; ты приедешъ, да? sen kelasan, a?; он выздоровел, да? u sogʻayib ketgan, a?; он совсем ушёл, да? u butunlay ketdi (ketgan), shundaymi?;
4 ha, aytganday; aytmoqchi; darvoqe; да, ещё одна новость ha, aytganday, yana bir (bitta) yangilik; да, чуть не забыл darvoqe, unutayozibman;
5 разг. fikrni, gapni kuchaytirish uchun xizmat qiladi; да не может бытъ! qoʻysangiz-chi, boʻlmagan gap!; куда идти? - Да прямо! Qanday yurish (borish) kerak? - Toʻppa-toʻgʻriga!;
6 разг. ha; nima deysiz; labbay; Иван Иванович!-Да? Ivan Ivanovich! - Ha, nima deysiz?;
7 разг. shubha, ishonmaslik kabi manolarni bildiradi; Я куплю тебе игрушку. - Да, купишъ! Men senga oʻyinchoq olib beraman. - Ha, olib berasiz! Olib berib boʻpsiz!;
8 tilak, buyruq yoki undov manosini bildiradi; Да здравствует Советская Армия! Yashasin Sovet Armiyasi!; да будет мир! yashasin (bor, omon boʻlsin) tinchlik!; да будет вам известно, что ... sizga malum boʻlsinki... shuni bilib qoʻyingki..., axboringiz uchun...; вот это да! разг. ana bu (nisi) qoyil! ish (gap, narsa va h. k.) degan ana shunday boʻlibdi-da!; ну да! 1) ha; ha shunday; ты уходишъ? - Ну да!; sen ketayapsanmi (ketmoqchimisan)? - Ha, ketayapman?, 2) nahotki, yoʻgʻ-e; qoʻysangiz-chi; он хочет тебя видеть. - Ну да? u seni koʻrmoqchi, - Nahotki?

да II союз
1 соед. va, bilan, ham; я да ты men va sen, menu sen, men bilan sen; день да ночь - сутки прочъ! погов. bir kechayu-bir kunduz - bir sutka oʻtdi demakdir; купил книгу да ещё кое-что kitob va boshqa narsalar oldim;
2 противит. biroq, lekin, ammo; -sa]] ham...; я написал бы, да у меня времени нет men yozar edim-u, biroq vaqtim yoʻq; мал золотник, да дорог погов. oʻzi bir misqolu, ammo qadri baland; да и разг. oxiri, nihoyat; думал, думал да и надумал oʻylab-oʻylab oxiri topgani(m) shu boʻldi; да и толъко разг. nuqul, hadeb, faqat; xolos; vassalom; ребёнок не спит, да и толъко bola sira uxlamaydi, vassalom; плачет, да и толъко yigʻlagani-yigʻlagan; nuqul yigʻlaydi, hadeb yigʻlayveradi, yigʻlaydi xolos.

Moʻgʻulcha (mn)

Andoza:mn-interj