ходить

Ruscha (ru)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

хо-дить

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

ходить , хожу, ходишь несов.
1 yurmoq, yura boshlamoq, qadam tashlamoq; bormoq; ◆ ребёнок начал ~ bola yura boshladi; ◆ после операции он долго не мог ~ u operatsiyadan soʻng uzoq vaqt yura olmadi;
2 yurib turmoq, biror tarzda yurmoq, harakatda boʻlmoq; ◆ ~ по полю даладан юрмоќ; ~ на лыжах changʻida yurmoq; ◆ ~ взад и вперёд u yoqdan-bu yoqqa yurmoq; ◆ ~ на цыпочках oyoq uchida yurmoq; ◆ ~ под парусами yelkanlar yordamida suzmoq;
3 qatnamoq, yurmoq; поезда ходят по расписанию poyezdlar jadval boʻyicha yuradi; между Москвой и Ленинградом ходят автобусы Moskva bilan Leningrad oʻrtasida avtobuslar qatnaydi;
4 yurmoq (soat haqida); часы ходят верно soat toʻgʻri yuradi;
5 (многокр хаживать) bormoq, qatnamoq, borib koʻrmoq (eshitmoq va h. k.); ◆ ~ в театр teatrga bormoq; ◆ ~ на лекции leksiyalarga qatnamoq; ◆ ~ по магазинам magazinlarga bormoq; ◆ ~ в разведку razvedkaga bormoq; ◆ ~ на охоту ovga bormoq ;
6 (многокр. хаживать) ovga bormoq, ov qilmoq; ◆ ~ на медведя ayiq oviga bormoq;
7 oʻtib yurmoq, tarqalib, yurmoq, tarqalmoq; книга ходит по рукам kitob qoʻldan-qoʻlga oʻtib yuribdi; ходят слухи mish-mishlar tarqalib yuribdi; в городе ходит грипп shaharda gripp tarqalib yuribdi ;
8 kiyib yurmoq, taqib yurmoq; ◆ ~ в шубе shuba kiyib yurmoq; ◆ ~ в сапогах etik kiyib yurmoq;◆ ~ в очках koʻzoynak taqib yurmoq; он ходит без галстука u galstuksiz (galstuk taqmay) yuribdi; ◆ ~ неряшливо одетым pala-partish kiyinib yurmoq;
9 за кем чем qaramoq, boqmoq, qarab turmoq, parvarishlamoq; ◆ ~ за болъным беморга ќарамоќ; ~ за ребёнком bolani boqmoq, bolaga qaramoq; ◆ ~ за лошадъю otga qaramoq;
10 yurmoq, surmoq, yura (sura) boshlamoq (shaxmat, qarta va sh. k. oʻyinlarda); ◆ ~ пешкой piyodani yurmoq (surmoq); ◆ ~ с козыря kuzirdan yura boshlamoq;
11 разг. yurmoq, oʻtmoq, muomalada boʻlmoq, xizmat qilmoq; эти денъги ходят всюду bu pullar hamma yerda oʻtadi; серебро и медь ходят как разменная монета kumush va chaqa pulni maydalash uchun xizmat qiladi;
12 разг. qimirlamoq, chayqalmoq, silkinmoq, lorsillamoq, lopillamoq; пол ходит под ногами oyoq ostida pol lopillayapti (qimirlayapti);
13 прост. biror kimsa boʻlmoq (boʻlib yurmoq); ◆ ~ в старостах starosta (oqsoqol) boʻlib yurmoq; ◆ ~ в героях ирон. qahramon boʻlib yurmoq;
14 biror tarzda yurmoq, biror holatda boʻlmoq; ◆ ~ повеся нос burunni osiltirib (xafa boʻlib) yurmoq; с утра хожу голодной ertalabdan beri och yuribman;
15 (сов. сходить) разг. hojatga bormoq, yozilmoq; ◆ по миру ~ tilamchilik qilmoq, gadoylik qilib yurmoq; ◆ ~ гоголем olifta boʻlib yurmoq; ◆ ~ ходуном см. ◆  ходун; ~ на голове см. ◆  голова; ~ (ili стоять) на задних лапках перед кем см. ◆  лапка; по струнке ~ см. струнка.