ezmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ez-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Bosib, siqib va b. yoʻl bilan yumshatmoq, pachaqlamoq, yanchmoq va h.k. ◆ Oyogʻi bilan sigaretani ezmoq. Anorni ezmoq. n ◆ Yonida chumoli uyasini koʻrib, oyogʻi bilan ezdi. A. Muxtor, „Opa-singillar“ . ◆ Chol boshqa choy chaqirib, belbogʻining qatidan quruq choy olib, kaftida ezdi-da, piyolaga solib qay-tardi. S. Ahmad, „Hukm“ . ◆ Ertalab Shoqosim.. bir oʻsimlikning qovjiroq gulini keltirib, qaynoq suvda ezib, qizga ichirishni buyurgan edi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

2 Kishi aʼzosi yoki uning biror joyi-ni qattiq bosim, siquvga olmoq. ◆ Ogʻir yuk yelkasini ezyapti. n ◆ Oyogʻini qizdirib ezgan etigini yecholmay oʻtirgan Shirmonxon Maq-suda kelgandan keyin oʻrnidan turdi. S. Zun-nunova, „Olov“ . ◆ Manglayni ezib yubordi bu choʻyan qalpoq. Oybek, „Quyosh qoraymas“ .

3 Ogʻir, qiyin ahvolga solmoq, shunday ahvolda saqlamoq. ◆ Uzoq va mashaqqatli yoʻl ularni juda ezib tashlagan edi. n ◆ Xalq-larni qul qilib ezib kelgan podsho hukumati agʻdarildi. T. Bekmurodov, „Unutilmas vo-qealar“ . ◆ Kirib maydonda javlon urdi erlar, Ezib duishanni hayqirmoqda sherlar. Habi-biy .

4 Ruhan qiynoqqa solmoq; qiynamoq. ◆ Rahimjon aka, boʻldi, oʻzingizni ezmang.. Oʻ. Umarbekov, „Yoz yomgʻiri“ . ◆ Oraga ogʻir, ezib yuboruvchi jimlik choʻkdi. K. Yashin, „Hamza“ . ◆ U bilan talashib-tortishib oʻtirib, yolgʻizli-gini ham unutgan ekan. Endi tanholik eza boshladi. S. Siyoyev, „Otliq ayol“ .

5 Qoyilmaqom qilib, juda taʼsirli tarzda ijro qilmoq (asosan kuy, qoʻshiq haqida). ◆ Shodmon hoji oldin dutorda mayin ezib, "Tuya boʻzlov" mashqini chalib, keyin tanburni oldi. S. Abdulla, „Quvgʻunda“ . ◆ Bobosi uni quvontiradigan gap topganidan xursand, ezibhikoya qila ketdi. A. Muxtor, „Boʻronlar-da bordek halovat“ .

Jagʻini ezmoq Urib majaqlamoq, abja-gʻini chiqarmoq. ◆ Ol qoʻlingni, jagʻingni ezib qoʻyaman! Sh. Xolmirzayev, „Yoʻllar, yoʻldosh-lar“ . Jigʻini ezmoq q. jigʻ. ◆ Ha, Salim, Ha-kimlarning jigʻini ezaman, uka. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . Ezib yogʻmoq Maydalab toʻx-tovsiz yogʻmoq. ◆ Uch kundan beri yomgʻir ezib yogʻar, hasharchilar ishga chiqmay, zerikib qolishgan edi. Oʻ. Hoshimov, „Bir tomchi shudring“ . Yurak-ni (yoki bagʻirni, qalbni, yurak-bagʻirni) ezmoq Ruhiy azob bermoq, ruhan qiynamoq. ◆ Oʻgʻli Turgʻunboy uning yuragini ezib yubordi. T. Ashurov, „Oq ot“ . ◆ Axir menda nima gunohki, mushtipar onaizorning bagʻrini ezasan. K. Yashin, „Hamza“ . ◆ Sovliqning faryod urib maʼ-ragani yurak-bagʻrini ezib yubordi. S. Ahmad, „Yulduz“ . ◆ Opa xatosin sezdi, Toʻgʻri soʻz qalbin ezdi. "Mushtum" .

Antonimlari

ЭЗМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

ezmoq
1 давить, мять; Butun gavdasi bilan Qora Ahmadni ezib, bir qoʻli bilan uning tomogʻini xip boʻgʻdi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Навалившись на Кара-Ахмеда, он одной рукой сжал его горло; ezib yubormoq раздавить; намять;
2 выжимать сок; ◆ uzum ~ давить виноград;
3 растирать, тереть; dorini ezib ichirmoq растереть лекарство и дать выпить; ◆ boʻyoqni ~ растирать краску;
4 перен. угнетать, притеснять; chor Rossiyasida pomeshchiklar dehqonlarni ezar edilar в царской России помещики угнетали крестьян;
5 перен. угнетать; тяготить; bu hol uni yana ezardi это положение ещё больше угнетало его; ◆ yurakni ~ причинять сердечную боль; yomgʻir maydalab, ezib yogʻayapti нудно моросит дождь;
6 перен. задевать за сердце; задевать за живое; волновать;
7 перен. пустословить; надоедливо болтать; * ezib ichmoq (букв. растереть и выпить) собаку съесть (на чем-л.).