qoida

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qo-i-da

Etimologiyasi

[ arab. – baza, asos; poydevor; tub; qonun-qoida, nizom ]

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Turli hodisalar oʻrtasidagi bogʻlanish va munosabatlarni ifodalovchi, maʼlum sistema, amal va sh.k. asosini tashkil etuvchi tartib; qonun. ◆ Soʻz yasash qoidalari. Ildiz chiqarish qoidasi (mat).

2 Biror ish-harakat, amalning qanday bajarilishi haqidagi rasmiy koʻrsatma, yoʻl-yoʻriq yoki umum tomonidan qabul qilingan tartibot. ◆ Agrotexnika qoidalari. Yoʻl qoidalari. Gigiyena qoidalari. Koʻcha harakati qoidalari. ◆ Komandir rotani butun qoidaga muvofiq tartib bilan yoʻlga soldi. A. Qahhor, „Oltin yulduz.“ ◆ Mashhur artist katta banketlarda koʻp boʻlgan, mehmondorchilik qoidalarini yaxshi bilardi. S. Ahmad, „Yulduz.“

3 Rasm, odat. ◆ Qadimdan qolgan qoida. ◆ Qamishkapaliklar odamlarni biror xususiyatlari bilan taʼriflashni afzal koʻradilar. Shu qoidaga muvofiq, kulrang koʻkish koʻzli eshonni hamma katta-kichik "Zagʻchakoʻz domla" deb atardi. P. Tursun, „Oʻqituvchi.“ ◆ Mulla Obid, boshqa oʻzbek dehqonlarimiz qoidasi boʻyicha, mehmonlarga oʻz qoʻllari bilan pishib yetishtirgan narsalardan uzib olish taklifida boʻldi. A. Qodiriy, „Obid ketmon.“

Antonimlari

ҚОИДА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Tillar

• Ozarbayjoncha: qayda
• Inglizcha: ruler
• Olmoncha: Regel
• Niderlandcha: regel
• Portugalcha: régua
• Turkcha: kural

Ruscha _ru

qoida
1 правило; положение; норма; ◆ grammatika qoidalari грамматические правила; правила грамматики; ◆ koʻcha harakati qoidalari правила уличного движения; ◆ ichki tartib qoidalari правила внутреннего распорядка;
2 обычай, правило.