atamoq
Oʻzbekcha (uz)Tahrirlash
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlariTahrirlash
a-ta-moq
AytilishiTahrirlash
EtimologiyasiTahrirlash
ATA- ’nom ber>-’. Yangi asaringizni nima deb atadingiz? Bu feʼl qadimgi turkiy tildagi ’ism’ maʼnosini anglatuvchi a:t otidan -a qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 199); oʻsha davrdayoq a: unlisi — ning choʻziqlik belgisi yoʻqolgan (Devon, III, 267; DS, 66); oʻzbek tilida a unlilari ä unlilariga almashgan: a:t + a = a:ta- > ata- > ätä-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlariTahrirlash
MaʼnosiTahrirlash
- Nom bermoq, ot qoʻymoq, nomlamoq. ◆ Shundan beri odamlar koʻprikni "Xotinkoʻprik" deb atashadi. T. Ashurov, «Oq ot» . ◆ Yusufbek hoji [Kumushni].. "farishta" deb atamoqqaham hozir edi. A. Qodiriy, «Oʻtgan kunlar» .
- Deb tilga olmoq, yuritmoq; aytmoq. ◆ Bolalar uni [Tolibjonni/ orqavarotdan Otquloq deyealar, oldida Ergash togʻa deb atashardi. S. Ahmad . Jimjitlik. ◆ Axir, nima qilayotganini bshgmagan odamlarni kim deb atashkerak boʻlmasa? M. Mansurov . Yombi.
- Tilga olmoq, aytmoq (kishi ismini). ◆ Xayriyatki, ismini atamadi, deb oʻyladi Yaxshiboyev, demak, hali umid borday. M.M. Doʻst, «Lolazor» .
- Biror kishi, tarixiy voqea va sh.k. uchun bagʻishlamoq, shunga moʻljallamoq. ◆ Ulugʻ bobokalonimiz xotirasiga atabamalga oshirilgan meʼmoriy ishlar bu bshshn tugab qolmaydi, albatta. Gazetadan . ◆ Oʻzbek oyimning qutidor, Oftob oyim va Oysha kampirga atabtiktirgan sarupolari ham bitdi. A. Qodiriy, «Oʻtgan kunlar» .
din. ayn. bagʻishlamoq. ◆ Toleim qursin, deb yondim, kuydim. Folbinlarga bordim, azizavliyolarga nazr atadim. Oybek, «Tanlangan asarlar» . ◆ Xudoyi ataganimizgabir yildan oshib qoldi. N. Aminov, «Qahqaha» . yord. fl. vzf. Hisoblamoq, demoq. ◆ Mard ataymiz, kimki tursa ahdu paymon ustida.. Habibiy . iz du^
SinonimlariTahrirlash
nomlamoq, yuritgan, deb atamoq, demoq
AntonimlariTahrirlash
OʻTIL
FeʼlTahrirlash
atamoq
atamoq