bas

Albancha (sq)

Sifat

bas

Fransuzcha (fr)

Ot

bas (koʻplik bass)

Rumincha (ro)

Ot

bas

Oʻzbekcha (uz)

bas I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bas

Etimologiyasi

BAS Bu tojikcha undov 'toʻxtat', 'etarli' maʼnosini ifodalaydi (ТжРС, 50). Bu undov bilan oʻzbek tilida bas qil- feʼli hosil qilingan (OʻTIL, I, 83).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. ^^ — yetarli; kifoya

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 und. Boshqa kerak emas, shu bilan yetar; toʻxtat. ◆ -Bas! — qichqirdi Mirzakarimboy,— man-manlik — xudo urganlik. Oybek, Tanlangan asarlar.◆  Bas endi, yotaberma. Sap mehnatga ham qayish. Gʻ. Gʻulom, Tirilgan murda.

Bas qilmoq Toʻxtatmoq, xotima bermoq. ◆ Nega qoʻshiqni bas qilding, yaxshi yigit? Uygʻun va I. Sulton, Alisher Navoiy. ◆ Mayetura opa.. uyda oʻtirishni bas qilib, savod maktabini bitiradi, bolalar bogʻ-chasiga murabbiya tayyorlovchi kurega kiradi, paranjini tashshydi. P. Qodirov, Uch ildiz.

2 krsh s. Demak, shunday ekan.◆  Bas, birinchi buyruqni siz olgan ekansiz, nega yana qush-begidan fotiha kutib oʻltiribsiz?! A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.◆  Yoʻlchi bir nafas toʻxtab.. davom etdi: -Urush boylarning hamyonini toʻldiradimi? Bas, ular borsin. Oybek, Tanlangan asarlar.

bas II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bas

Etimologiyasi

[a. — muhokama, munozara, tortishuv|

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

bas bogʻlashmoq (yoki oʻynamoq) Garov bogʻlashmoq, garov oʻynamoq.◆  Bas bogʻ-lashib, erta azonda dalaga chiqsangiz, ham-madan oldin Jiparoyni koʻrasiz. "Qah-ramonnoma". U◆  chaqqonlikda men bilan bas bogʻlashganday, balanddagi ingichka shoxga tarmashibdi. P. Qodirov, Qadrim. Bas kelmoq Baravar, teng kelmoq, tenglashmoq. ◆ -Sizga bas kelib boʻladimi! — dedi Elmurod va boshqa gapirmay, odimlay berdi. P. Tursun, Oʻqituvchi.◆  Kim ekan u, senga bas kelgan yigit? Oybek, Tanlangan asarlar.

bas III

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bas

Etimologiyasi

\ital. basso — past)

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 mus. Erkak-larning eng past, yoʻgʻon ovozi va shunday ovozga ega ashulachi.◆  Baland yoki kuychan bas hamda past bas., farq qilinadi. "OʻzME".

2 Koʻp ovozli musiqa asarlaridagi eng pastki ovoz, partiya.◆  Xorda bas birinchi va ikkinchi ovozlarga boʻlinadi. "OʻzME".

Antonimlari

БАС. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Sifat

bas

Ruscha _ru

bas I
1 баста, хватит, будет, довольно, достаточно; ◆ ~ endi! довольно уж!, хватит!; ◆ ...endi mehmon boʻlganing ~, ozgina qarashmasang boʻlmaydi (А. Ќаћћор, «Ќўшчинор») ... хватит тебе быть гостем, пора тебе немного и помочь; ◆ unga kitob boʻlsa ~ для него книги - всё, его хлебом не корми, дай только книги; ◆ ~ qilmoq прекращать, приостанавливать (какое-л. действие), кончать (с чем-л.), положить конец (чему-л.); ◆ gapni ~ qiling! кончайте разговоры!;
2 вводн. итак, раз так, таким образом; ◆ ~, shunday boʻlgandan keyin ... раз уж так, то...; поскольку это так... .

◆ bas II:
~ bogʻlashmoq, ~ oʻynamoq спорить; биться об заклад, держать пари.,

◆ bas III:
~ kelmoq быть равным (кому-чему-л. по силе, мощи и т.п.); справиться (с кем-л.); брать верх, одолевать; ◆ Kim ekan u senga ~ kelgan yigit? (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Что это за молодец, который сумел тебя одолеть?

bas IV
муз. бас; // басовый.