betayin

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

be-ta-yin

Etimologiyasi

^ BETAYIN Bu sifat 'yoʻq' maʼnosini ifodalaydigan tojikcha be- old koʻshimchasini (ТжРС, 544) 'belgili', 'aniq' maʼnosini anglatadigan arabcha taʼyin sifatiga (ARS, 554) qoʻshib hosil qilingan; tojik tiliga m tovushini tashlab taʼin shaklida (ТжРС, 387), oʻzbek tiliga esa ayn (ʼ) tovushini tashlab tayin shaklida (OʻTIL, I, 408) olingan. Betayin sifati oʻzbek tilida 'aniq boʻlmagan', 'gapida gurmaydigan' kabi maʼnolarni anglatadi (OʻTIL, I, 106).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

be.. + tayin

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Bor-yoʻqligi, yuz berishi yoki bermasligi aniq boʻlmagan, nomaʼlum, tayinsiz.◆  Gʻulomjon hushiga keldi. Uni endi betayin bir qoʻrquv hushiga kel-tirgan edi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ ◆ Yigitmanki, tavakkalni qilaman, Betayin yurtlarga ketibboraman. "Murodxon".◆  Koʻzi-boy cholning kasbi betayin. Sh. Xolmirzayev, Ogʻir tosh koʻchsa.

2 Bir zaylda, bir gapda turmaydigan; tuturigʻi, burdi yoʻq, beqaror.◆  Betayin odam, mm Qoʻrqoq, betayin, irodasiz, mayelaksiz, noshud odam boshiga ogʻir bir mushkul tushganda sotqinlik qilarkan-da! S. Nurov, Maysalarni ayoz urmaydi.◆  Bolalar odamgarchiligi yoʻq, betayin kimea ekan, deyishmasmikan? S. Siyoyev, Yorugʻlik.

3 Tagi puch, asossiz, behuda; mujmal; maq-sadsiz.◆  Betayin gap. Betayin javob. n Kampir, yigʻlab, bunda savol qilayean, Betayin gapirsang, tayin oʻlasan. "Gulshanbogʻ". ◆ Garang qildi bu betayin yurishlar, Soqibulbul, oʻylab, bergin mayelahat. "Malikai ayyor".

Antonimlari

БЕТАЙИН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Tarjimalari

betayin

Ruscha _ru

betayin
1 неизвестный, неопределённый; неточный; // неизвестно, неопределенно; неточно;
2 безалаберный; неаккуратный; неосновательный, ненадёжный (о человеке).