bexud

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

be-xud

Etimologiyasi

BEXUD: Bu sifat odatda mustaqil ishlatilmay, tojik tilida bexud shudan, oʻzbek tilda bexud boʻl- feʼllari tarkibida katnashadi. Asli 'yoʻk' maʼnosini ifodapaydigan tojikcha be- old koʻshimchasini (ТжРС, 544) 'oʻz' maʼnosini ifodalaydigan xud taʼkid birligiga qoʻshib hosil qipingan (ТжРС, 67); Bexud boʻl- feʼli 'xushini yoʻqot-', 'xushsiz xolatda boʻl-' maʼnostsh anglatadi (OʻTIL, I, 107).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. jj^.i — sababsiz, bekorga; behush; irodasi boʻsh

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Oʻzidan ketgan, pari-shon, behush, hushsiz.

Goh xud, goh bexud q. xud.◆  Xotinlarning koʻngliga hech tushunib boʻlmaydi: goh xud, goh bexud. S. Nurov, Narvoy. Bexud boʻlmoq Oʻzini yomon his etmoq, behuzur boʻlmoq.◆  Oʻsha yerda men juda ham bexud boʻlib, oʻzimdan ketdim. Gʻ. Gʻulom, Shum bola.◆  Nusratbekning yuragi bexud boʻlib, toza havo olish uchun ota — bolani dim xonada qoldirib, tashqariga chiqdi. S. Nurov, Narvoy.◆  Baʼdazon faqir bangning asorati bilan bexud boʻlib qolibdirman. A. Qodiriy, Kichik asarlar.

Antonimlari

БЕХУД. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

bexud

OʻTIL

Ruscha _ru

bexud:
◆ ~ boʻlmoq почувствовать себя скверно, дурно; упасть в обморок; ◆ goh xud, goh ~ то лучше, то хуже (о больном); то в настроении, то нет.