billur

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bil-lur

Etimologiyasi

BILLUR Bu forscha ot ПРСda [bolur] shaklida keltirilib, "xrustal, steklo" deb izohlangan (72); Budagov lugʻatida bu ot asli arabcha deyilib, bshuru shaklida yozilgan (Andoza:ССТТН, I, 269); OʻKAAQLga bnllur shaklida kiritilib, 'oq shaffof (yaltiroq) tosh (xrustal)' maʼnosini anglatishi aytilgan (118). Koʻrinadiki, bu ot oʻzbek tiliga billuru oti oxiridagi u qismini tashlab olingan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. jjL — xrustal; kristall

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Yuqori navli tiniq oq shisha va uNdan yasalgan qimmatbaho idish-oyoq; xrustal. ◆ Billur qadahlar. Billur qandil. Billur kul-don. yat◆  Asl molga oʻxshaydi, billur guldon. M.M.Doʻst, Lolazor.◆  ..uy egasiga yana katta martabalar tilab, billur qadahlarni ja-ranglatishdi. Mirmuhsin, Qahramonnoma. ◆ ..shipda billur qandil, devorda afgʻon gilam. S. Siyoyev, Erkaklar ertagi.

2 esk. ayn. kristall.◆  Endi koʻtarila boshlagan oftobning nuri dovsiz-daraxtsiz choʻlni qoplab, qor billurlarini olmos may-dalariday yaltiratayotgan boʻlsa ham, ularni erita oladigan taʼsirga ega emas edi. S. Ayniy, Qullar.

3 koʻchma Oppoq, begʻubor, musaffo.◆  Va-lijon billur toshlar orasidan qaynab chiqayotgan tiniq suvga qadalib, xiyol jim qoldi. O. Yoqubov, Lolazor.◆  Shagʻal toshlar ustida sharqirab oqayotgan togʻ suvi — billur. Mirmuhsin, Meʼmor.

Antonimlari

БИЛЛУР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Ruscha _ru

billur
1 хрусталь; // хрустальный;
2 уст. кристалл; // кристальный.

Turkcha (tr)

Ism

billur