buzuqi

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bu-zu-qi

Etimologiyasi

BUZUQI ’orani buzuvchi’, ’gʻalamis’. Endi bilsam, oraga sovuhchilik tushirishga shu b u z u h i sabab boʻlgan ekan. Bu sifat buz- feʼlidan (ПДП, 375; Devon, II, 15) -(u)q qoʻshimchasi bilan yasalgan sifatga (Devon, I, 369; DS, 131) eski oʻzbek tilida kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi —ï qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan (КРС, 155); keyinchalik ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan; (buz- + uq = buzuq) + ï = buzuqï > buzuqi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Toʻgʻri yoʻldan ozdiruvchi, orani buzuvchi, oraga raxna soluvchi, igʻvo-gar, buzgʻunchi, gʻalamis.◆  Yusufbek hojining oʻgʻli va oʻzimizning Margʻilondan ham yana bir necha buzuqilar.. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar. ◆ Toʻrajon, arzimiz shuki, bebosh buzuqi birgi-na shariatga emas, balki podshoh hazrat-larining shaʼniga ham yomon gaplar aytgan. Hamza, Boy ila xizmatchi.

2 Axloqsiz, fohisha.◆  Buzuqi qarisa ham, Gʻamzasi qarimas. Maqol.

Antonimlari

БУЗУҚИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Ruscha _ru

buzuqi
склочник; смутьян; бузотёр; ◆ oʻyin buzuqi тот, кто расстроил (расстраивает) игру.