choʻl

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

choʻl

Etimologiyasi

CHOʻL 'suvsiz bepoyon dasht', 'sahro'. Balli, aza-matlar! Ch oʻ l jilovini hoʻllaringga berdik (Sayid Ahmad). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli chöl tarzida talaffuz qilingan

(ДС, 155: chöllig - 'jivuvdiy v stepi¹); keyinchalik oʻzbek tilida ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: chöl > chol. DSda chol- feʼliga berilgan izohdan [152:

' ubïvat, issyakat' (o vode)), shuningdek OʻTILda choʻl soʻzining ikkinchi maʼnosi sifatida berilgan 'tashna* izohidan koʻrinib turibdiki, chöl oti asli 'suvga tash— na—' maʼnosini anglatgan chöl— feʼlidan maʼno ta— raqqiyoti natijasida ajralib chiqqan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Oʻsimlik juda kam oʻsadigan, doimiy quruq va issiq iqlimli, suvsiz bepoyon dasht; sahro, biyobon. ◆ Qizilqum choʻl-lari. Qaqroq choʻl. Boysun choʻli. Toma-toma koʻl boʻlur, Hech tommasa, choʻl boʻlur. Maqol . n ◆ Poyezd Malik choʻli bagʻrini tilib borar-di. N. Aminov, „Qahqaha“ . ◆ Men bu choʻllar qoʻy-nida tugʻilib topdim kamol. A. Oripov . ◆ Choʻl shamollari, jumladan, garmsel havoni quruq-lashtiradi. "Fan va turmush" .

2 koʻchma kam qoʻll. Tashna, zor. ◆ Bolaga choʻl xotin.

Antonimlari

ЧЎЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Ot

choʻl (koʻplik choʻllar)

Tillar

• Bolgarcha: пустиня (pustinya)
• Turkcha: çöl

OʻTIL

Ruscha _ru

choʻl
безводная степь; ◆ ~i azim; ~i malik великая и безводная пустыня; ◆ ~i sahro, ~i biyobon пустыня; ◆ ... ga ~ страстно жаждущий чего-л., томящийся по чему-л.; ◆ bolaga ~ xotin желающая иметь ребёнка женщина; ◆ 

• ~ yalpiz бот. зизифора тонкая; ◆ ~ qurbaqasi жаба.