choʻqmor

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

choʻq-mor

Etimologiyasi

CHOʻQMOR 'toʻqmoq', 'gurzi'. .. hoziroh borib, toʻraning boshiga ch oʻ h m o r b i l a n solgisi, boʻgʻib oʻldirgisi kelib ketdi (Jumaniyoz Sharipov). Bu ot L.Z.Budagov lugʻatida chuqum, chuqmar, chuqman shakl-larida (ССТТН, I, 496), D.A.Magazanik lugʻatida chokmar, chokmak, chomak, chokman shakllarida (ТРС, 865) kelti — rilgan. Ushbu maʼlumotlardan koʻrinib turibdiki, bu ot yasama boʻlib, qadimgi turkiy tildagi 'urib oʻldir-' maʼnosini anglatgan choq- feʼlining (ДС, 153) kuchay — tirish maʼnosini ifodalovchi —ma qoʻshimchasi bilan

hosil qilingan shaklidan —r qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan: (choq- + ma = choqma—) + r = choqmar > choqmâr.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
1 Toʻqmoq shaklidagi qadimiy urush quroli; gurzi, shashpar. ◆ Asroraning miyasiga birov choʻqmor bilan urganday boʻldi. "Yoshlik" . ..boʻshroq joyga oʻtgan yigitchaning xuddi orqasida, devorga tirka/shb turgan uzun, ogʻir choʻqmorga uning [Gʻoziddinning

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

koʻzi tushdi. O. Muxtor, Egilgan bosh.

2 Tosh kesadigan, parchalaydigan ogʻir toʻqmoq. ◆ Farhod, qoʻlida tesha va choʻqmori bilan katta-katta togʻ toshlarini qoʻpo-rib, Sirni boʻgʻa boshladi. I. Jabborov, „Koʻh-na xarobalar siri“ .

Antonimlari

ЧЎҚМОР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

choʻqmor
1 булава, палица;
2 кувалда.