dilsiyohlik

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

dil-si-yoh-lik

Etimologiyasi

DILSIYOHLIK Bu ot asli oʻzbekcha Dili siyoh jumlasiga -lik koʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan; qoʻshimcha qoʻshilganidan keyin bu jumla qismlari qoʻshib aytiladigan va yoziladigan boʻlgan; shundan keyin dili qismi oxiridagi -i koʻshimchasi aytilmaydigan va yozilmaydigan boʻlgan. Bu ot tarkibidagi tojikcha siyoh sifati 'qora' maʼnosini anglatadi, shunga koʻra bu ot 'koʻngli ranjish', 'xafa boʻlish' maʼnosini bildiradi.^
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Birovning nohaq, no-oʻrin harakati, soʻzidan qattiq ranjishlik yoki ana shunday harakat bilan birovni ranjitishlik; xafagarchilik. ◆ -Hozircha tinch yashab turibmiz. Tagʻin oraga biron dilsiyohlik tushmasin, — dedi Laʼli yerdan koʻzini uzmay. D. Nuriy, „Osmon ustuni“ . ◆ Ustma-ust yuz bergan dilsiyohliklar Muhammad Sharifning yuragini zada qilib qoʻydi. Q. Mirzo, „Olam goʻzal“ . ◆ Uydagi dilsiyohlik kattayu kichikning, ayniqsa bunday holatga koʻnikmagan Shav-katning vujudini sirqiratardi. K, „. Kenja, Togʻ yoʻlida bir oqshom“ .

Antonimlari

ДИЛСИЁҲЛИК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.