doʻrdoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

doʻr-doq

Etimologiyasi

DOʻRDOQ ’qalin va choʻchchaygan’. Labing d oʻ r d o q, koʻzlaring gʻilay, ajina qoshihdek yuzlaring bor! (Hamza Hakimzoda). Bu sifat asli qadimgi turkiy tilda ’paydo boʻl-’ maʼnosini anglatgan tör- feʼlining —(ü)t orttirma qoʻshimchasini olgan shaklidan -(ä)q qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik soʻz boshlanishidagi t undoshi d undoshiga almashgan, —(ä)q qoʻshimchasi qoʻshilganidan keyin ikkinchi boʻgʻindagi ü unlisi talaffuz qilinmay qoʻygan, soʻngra ikkinchi t undoshi d undoshiga, q undoshi oldidagi ä unlisi â unlisiga almashgan; oʻzbek tilida ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: (tör- + üt = törüt-) + äq = törütäq > döroʻtäq > dörtäq > dördäq > dördâq > dordâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Qalin, koʻtarilib chiqqan, doʻrdaygan. ◆ Doʻrdoqlab. yat ◆ [Xonzoda Gulbahor-ga:\ Sen nimangga bino qoʻyasan? Husninggami? Oynakka qara! Labing doʻrdoq, koʻzlaring gʻilay, ajina qoshiqdek yuzlaring 5or/Hamza, „Boy ila xizmatchi“ . ◆ Yaxshiboy aka doʻrdoq lablarida hushtak chalgancha, idorasiga kirib ketdi. N. Aminov, „Qahqaha“ .

Antonimlari

ДЎРДОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

doʻrdoq
пухлый, толстый, пышный; ◆ ~ lab пухлые, толстые, губы.