doʻlma

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

doʻl-ma

Etimologiyasi

DOʻLMA ’tok, karam bargini qiyma bilan toʻldirib oʻrab pishiriladigan ovqat’. Katta kelinimiz d oʻ l — m a pishirishga juda usta. Bu ot qadimgi turkiy tildagi ’biror boʻshliqni egalla-’ maʼnosini anglatgan to:l— feʼlining (ЭСТЯ, III, 258) keyinroq yuzaga kelgan tol- shaklidan (ДС, 572) -ma qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik soʻz boshlanishidagi t undoshi d undoshiga, oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan: (to:l- > tol-) + ma = tolma > dolma > dolmä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Qiymani tok, karam bargiga oʻrab yoki pomidor, baqlajon va sh. k. ning ichiga solib pishirilgan ovqat. ◆ Palov desang — payshanbaga, Doʻlma desang — dushanbaga. Maqol . ■■ ◆ Mehmonlar oʻtirishgach, Rasulbek bugʻi chiqib turgan kaklik doʻlmani oʻrtaga qoʻydi. S. Ahmad, „Jimjitlik“ .

Antonimlari

ДЎЛМА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

doʻlma
голубцы; ◆ baqlajon ~ фаршированные баклажаны.