ekstraksiya

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ekst-rak-si-ya

Etimologiyasi

lot. extractio - chiqarmoq, ajratmoq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Spirt, benzol va sh.k. erituvchi moddalar yordamida suyuq yoki qatgiq moddalar aralashmasidan biror kerakli moddani ajratib olish. ◆ Moyni ekstraksiya qilish. Moy-yogʻ kombinatining ekstraksiya sexi.

Еkstraktsiya (lotin. еkstraho – ajrataman) – 1. Moddalarni bir suyuqlikdan yoki qattiq moddalardan boshqa еrituvchi (еkstragent) yordamida ajratib olishdir. Masalan, benzol (еkstragent) yordamida chigitdan yog’ ajratib olinadi. Еkstraktsiya bir necha bosqichda, partsial еkstraktsiya yo’li bilan olib boriladi. Еkstraktsiya bundan tashqari – aralashma komponentlarining har xil еruvchilarda turlicha еrishi asoslangan. Еkstraktsiyalash kimyo, neftni qayta ishlash, oziq – ovqat, metallurgiya, farmotsevtika sanoatlarida keng ishlatiladi, masalan, analitikaviy kimyoda xossalari jihatidan o’zaro o’xshash еlementlarni (nikel va kobalt, tsirkoniy va gofniy hamda boshqalarni) bir – biridan ajratishda ham qo’llaniladi. 2. Qattiq yoki suyuq aralashmani ajratish usuli; bunda ularga komponentlari bir xilda еrimaydigan har xil еrituvchilar bilan ishlov beriladi. Odatda, еkstraktsiyaning diffuzion apparatlar (еkstraktorlar) yordamida suvli еritmalarda bajariladi. Еkstraktsiyaga teskari jarayon – reekstraktsiyalash. Еkstraktsiyadan keyin fazalarga ajratsh uchun tindiriladi, tsentrafugalanadi, kristallanadi va b. Gidrometallurgiyada, farmatsevtika preparatlarini, oziq – ovqat va kimyoviy mahsulotlarni olishda ishlatiladi.

• gazli ekstraksiya
• suyuqlikli ekstraksiya

Antonimlari

ЭКСТРАКЦИЯ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

ekstraksiya
экстракция; // экстракционный; ◆ ~ qilmoq экстрагировать; ◆ moy-yogʻ kombinatining ~ sexi экстракционный цех масложиркомбината.