emulsiya

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

e-mul-si-ya

Etimologiyasi

fr. emulsion < lot. emul-gere — sogʻib olmoq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Bir-birida deyarli erimaydigan ikki suyukdik-ning biri ikkinchisida juda mayda tom-chilar holida muallaq suzib yuradigan ara-lashmasi (maye., yogʻ tomchilarining suvdagi qorishmasi emulsiyadir). ◆ Ekinlarga emul-siyalar purkash. Stanokni emulsiya bilan sovitish. m ◆ Ultratovush tebraniishri yordami bilan har xil emulsiyalar hosil kili nadi. "Fizika" .

2 Fotoplyonka, fotoqogʻoz yoki fotoplastinka betiga surtilgan yorugʻlik sezuvchi qatlam.

Еmulsiyalar (lot. emulgeo – sog’aman, sog’ib olaman; dastlab еmulsiya sutda o’rganilgan) – bir – biri bilan aralashmaydigan ikki suyuqlikdan iborat suyuq mikrogeterogen dispers sistemadir. Demak, еmulsiya hosil bo’lishi uchun suyuqliklar bir – birida juda oz еrishi kerak, masalan, еmulsiya hosil qiluvchi suyuqliklardan biri sifatida suv olinsa, suvda oz еriydigan suyuqlik shartli ravishda “moy” deb ataladi. Agar “moy” tomchilari suv ichiga tarqalgan bo’lsa m/s bilan, aksincha suv tomchilari “moy” ichida tarqalgan bo’lsa s/m bilan belgilanadi. Konsentrlangan (50% atrofida) barqaror еmulsiyalar hosil qilish uchun sistemaga suyuqliklarning sirt tarangligini kamaytiradigan, suyuqliklar sirtida mustahkam parda hosil qilib, dispers faza tomchilarining bir – biri bilan yopishib ketishiga yo’l qo’ymaydigan uchinchi modda – еmulgator qo’shish kerak (еmulgatorlarga qarang). Sovun еng ko’p ishlatiladigan еmulgator hisoblanadi. Boshqa dispers sistemalar singari еmulsiyalar ham dispergatsiya va kondensatsiya usullari bilan olinadi. Еmulsiyalar texnikada va turmushda juda katta ahamiyatga еga. Masalan, margarin ishlab chiqarishda еmulsiya olish jarayonidan foydalaniladi.

Antonimlari

ЭМУЛЬСИЯ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

emulsiya
хим. эмульсия; // эмульсионный.