iliqmoq
tahrirlash
Morfologik va sintaktik xususiyatlari tahrirlash
i-liq-moq
Aytilishi tahrirlash
Etimologiyasi tahrirlash
ILIQ- 'shahvoniy hirsga beril-’. Shu kunlarda bir jononga i l i h i b yurgan emishsan. Bu soʻz il-feʼlining ïl- shaklidan (’bogʻlan-’ maʼnosidan) -(ï)q ’oʻzlik’ nisbati qoʻshimchasi bilan hosil qilingan (ДС, 218); oʻzbek tilida ï unlilarining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: ïl- + ïq = ïlïq- > iliq-. Bu soʻz asli qa-dimgi turkiy tilda umuman ’buzil-’, ’rasvo boʻl-’ maʼ-nosini bildirgan (ДС, 218), keyinchalik maʼnoda to — rayish voqe boʻlib, 'shahvoniy buzil-’ maʼnosini ang— lata boshlagan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari tahrirlash
Maʼnosi tahrirlash
1 Shahvoniy nafsni qon-dirish ishtiyoqida ergashmoq; kuyukkan qan-jiqqa (itga) ilashmoq.
2 dagʻl. Biror ayolga hirs qoʻymoq, shu maq-sadda intilmoq, ilashmoq. ◆ Boyning boshqaruv-chilari orasida oymisan oy, kunmisan kunday Bibiqatcha degan qiz boʻlar edi. Aglonbiyning shunga iliqqan yillari ikki xotini birdan oʻldi. A. Muxtor, „Qoraqalpok, qissasi“ .
Sinonimlari tahrirlash
Antonimlari tahrirlash
ИЛИҚМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.