itarmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

i-tar-moq

Etimologiyasi

ITAR- ’nari surish uchun kuch bilan harakat qil—’. Mashinani i t a r i b, koʻchaning chekasiga oʻtkazib qoʻidik. Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi ’nariga suril-’ maʼnosini anglatgan iyt- feʼlining it- shaklidan -(ä)r orttirma qoʻshimchasi bilan hosil qilingan (ЭСТЯ, I, 387; DS, 215): (iyt- > it-) + är = itär-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Oʻzidan nari tomon surmoq yoki surishga harakat qilmoq. ◆ Stolni devor tomonga itarmokPiyolani stolning oʻrta-siga itarib qoʻymoq. n Yoʻlchi

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ Ichki bir jasorat bilan eshikni itarib, uy ichiga kirganini sezmay qoldi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Odamlar bir-birlarini itarib, koqilib, zoʻr boʻron bilan oldinga yugurdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Koʻkragidan itarmoq Yoʻlatmay, yaqin-lashtirmay, qoʻshmay haydamoq. ◆ Shunday yomon kunda biz bshshn birga boʻlgan har qanday odam-ni kadrlash kerak, koʻkragidan itarsak yaxshi emas. Mirmuhsin, „Meʼmor“ .

Antonimlari

ИТАРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

itarmoq
толкать, отталкивать; сдвигать, подвигать.