koks

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

koks

Etimologiyasi

nem. Koks < ingl. soke

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Koks (nem. koks, ingl. coke) - turli yoqilg'ilarni havosiz joyda qizdirilganda hosil bo'ladigan qattiq qoldiqdir. Quyidagicha sanoat kokslari farqlanadi: toshko'mir koksi, u har xil ko'mirlarni 900-1050°C da koks o'choq(pech)larida qizdirib olinadi. U domna o'choqlarida cho'yan eritib olishda yoqilg'i va qaytaruvchi sifatida ishlatiladi. Elektrod kokslari esa uglerodga boy bo'lib, undan inert ko'mir elektrodlari tayyorlanadi. Neft koksi esa neftni ikkilamchi qayta ishlash natijasida hosil bo'ladi.

• Toshkoʻ-mir, torf, neft qoldikdari va shu kabilarni havosiz qizdirishdan hosil boʻladigan ug-lerodli qattiq qoldiq (qora metallurgiya-da yoqilgʻi sifatida ishlatiladi).

• torf va sh. k. yoqilgʻilarni maxsus pechlarda havosiz qizdirish yoʻli bilan koksga aylantir-moq. ◆ Boʻyoq olish uchun neft chiqindilari va toshkoʻmirni kokslashdan olingan mah-sulotlar asosiy xomashyo hisoblanadi. "Fan va turmush" .

Tarjimalari

Ruscha _ru

koks
тех. кокс; // коксовальный; коксовый; ◆ ~ zavodi коксовальный завод; ◆ ~ ishlab chiqarish коксовое производство.