mahkum

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

mah-kum

Etimologiyasi

arab. – hukm qilingan, qoralangan; oʻlishi aniq boʻlgan;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Hukm qilingan. ◆ Qiz kechgacha boloxonadagi qorongʻi qaznoqda teshikdan moʻralab, dor yogʻochi ostida jallodning sirtmoq solishini kutgan mahkumday, taqdirga tan berib, otasini kutdi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari.“ ◆ ..sharmandali oʻlimdan xalos aylang. Men sizdan dor talab qilaman. Mahkumning soʻnggi iltimosini mustajob etmoq siz uchun farzdur. S. Siyoyev, „Avaz.“

2. (j. k. s. bilan) Taqsiri shu kelishikdagi soʻz anglatgan narsa bilan bogʻliqligini, shu narsa yuz berishini, qismati shu bilan yakunlanishini bildiradi. ◆  Eski dunyo — odamlarni ekspluatatsiya qilish va xalqlarni ezish dunyosi halokatga mahkum Gazetadan. ◆ Qambagʻallar ham musulmonchilikka isnod keltirmaslik uchun, qarz badaliga boʻlsa ham, katta toʻy oʻtkazib, umrbod qashshoqlikka mahkum boʻlardi. J. Sharipov, „Xorazm.“

3. Birovning amrida, hukmida boʻlgan, qaram, tobe. ◆  Meningcha, bu — mustamlakaning — metropoliyaga, mahkum millatning — hokim millatga, mazlumning zolimga qarshi qoʻzgʻalishi. A. Qahhor, „Sarob.“

Antonimlari

МАҲКУМ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

mahkum
1 книжн. осуждённый; обречённый; приговорённый; ◆ halokatga ~ обречённый на гибель; ◆ ~ boʻlmoq осуждаться; обрекаться (на что-л.); ◆ ~ qilmoq, ~ etmoq обречь;
2 угнетённый, порабощенный, находящийся под пятой; ◆ Meningcha bu - mustamlakaning metropoliyaga, ~ millatning hokim millatga, mazlumning zolimga qarshi qoʻzgʻalishi (А. Ќаћћор, «Сароб») По-моему, это восстание колонии против метрополии, порабощенной нации против господствующей, угнетённого против угнетателя.

Turkcha (tr)

mahkum

mahkum