nega

Ispancha (es)

Ot

nega

Papiamentocha (pap)

Ism

nega

Portugalcha (pt)

Ot

nega

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ne-ga

Etimologiyasi

NEGA 'nima uchun', 'nima sababli’. Qani, rostini aytchi, yega qoʻnimsizsan? (Abdulla Qahhor). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni bildirgan bu olmosh asli qadimgi turkiy tilda ne olmoshiga joʻnalish kelishigining -kä qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan (ДС, 357); keyinchalik ikki unli oraligʻidagi k undoshi g undoshiga almashgan: ne + kä = nekä > negä; bu soʻz oʻzbek tilining shevalarida nägä shaklida ham talaffuz qilinadi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. soʻr. olm. Harakat yoki hodisaning sababi haqida soʻroqni ifodalaydi; nima uchun? ◆ Qani, rostini aytchi, nega qoʻnimsizsan? A. Qahhor, „Qanotsiz chittak“ .
2. Ritorik soʻroq gaplarda soʻzlovchining aytilgan, boʻlib oʻtgan yoki koʻzda tutilgan harakat, hodisa va shu kabilarga salbiy (afsuslanish, achinish) munosabatini bildiradi. ◆ Gʻam, qoʻrquv titrogʻi bilan ezilgan Gulnor koʻrpaga oʻralib oʻyladi: Nega kecha qochmadim? Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Men aytaman, bolam, qoʻlimdan shuncha ish kelar ekan, dadang hayot vaqtida nega “bersang — yeyman, ursang — oʻlaman ”, deb oʻtirgan ekanman! A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari.

Nega deng (yoki desang) Chunki, sababi shuki, negaki. ◆ Maayuhatga hammasi chaqqon. Nega desang, maslahatgoʻylik oson narsa-de: tili qimirlaydi, xolos. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Antonimlari

НЕГА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

• Xakascha: ноға (noʻga)
• Yoqutcha: тоҕо

Ruscha _ru

nega
мест. вопр.
зачем, почему; ◆ nega kulasan? почему ты смеешься?; что ты смеешься?; ◆ nega indamaysan? почему ты молчишь?, что ты молчишь; ◆ 

• nega desang или ◆  nega deng потому что, так как.