oʻqlogʻi

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

oʻq-lo-gʻi

Etimologiyasi

OʻQLOGʻI 'xamir yoyishga moslangan uzun silliq tayoqcha’. Kampir oʻ h l o gʻ i koʻtarib chihdi. Bu sifat qadimgi turkiy tilda oq otaning dastlabgi 'dumaloq toʻgʻri silliq tayoq’ maʼnosidan -la qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga -gʻu qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; oʻzbek tnlida u unlisi i unlisiga,    a    unlisi    â    unlisiga    al-

mashgan: (oq + la = oqla-) + gʻu =    oqlagʻu    >    oqlâgʻi.    Bu soʻz

asli ’dumaloq’ maʼnosini anglatgan (ДС, 369), maʼno taraqqiyota natajasida otga aylangan. Keyinchalik i unlisi talaffuz qilinmay qoʻyib, gʻ undoshi q undoshiga, Q undoshi esa oʻz navbatida v undoshiga almashib, oqlâv shakli yuzaga kelgan: oqlâgʻi > oqlâgʻ > oqlâq > oqlâv.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Oshxamir yoyish uchun ishlati-ladigan uzun silliq tayoqcha. ◆ Men bu boqqa faqat bir kinnachi sifatida kirgan edim-ki, buzoq yoʻqotgan egachim oʻqlogʻi koʻtarib qarshiladi. A. Qodiriy, „Kichik asarlar“ .

Antonimlari

ЎҚЛОҒИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

oʻqlogʻi
длинная скалка.