poʻkon

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

poʻ-kon

Etimologiyasi

POʻKON 'yoʻgʻon ichak’. "Poʻkonidan yel oʻt— maganlarning gapi—da bu", - dedi ayolning gapiga keksa bir suvchi (Nazir Safarov). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu otning birinchi boʻgʻinidagi unli Devondagi arabcha yozuvda (I, 380) zamma belgisi bilan koʻrsatilgan, kirillcha yozuvda esa ö harfi bilan ifodalangan; DSda xuddi shu manbaga havola be -rilib, bu unli oʻ harfi bilan yozilgan (132- bet). Demak, bu soʻz asli boʻkän tarzida talaffuz qilingan, keyin-chalik soʻz boshlanishidagi b undoshi jarangsiz p eshiga, ü unlisi ö unlisiga almashgan, hozirgi oʻzbek tilida bu unlining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan, ä unlisi â un — lisiga almashgan: bükän > pükän > pökän > pokân.

<a name="bookmark18"></a>s
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Yoʻgʻon ichak. ◆ Poʻkondan qshshngan hasip. m ◆ Mana shu poʻkonni uyingizning shipiga osib qoʻying. "Mushtum" .

Poʻkonidan yel oʻtmagan Qiyinchilik koʻrmagan; mehnat qilmagan; mehnati sing-magan. ◆ Jang koʻrmagan, poʻkonidan yel oʻtma-gan, xom sut emgan yigitchadek, musichai begunoh boʻlib turishingizni qarang. S. Karomatov, „Oltin qum“ . ◆ Baʼzi yoshlarning shunday yomon boʻlib ketgani haqida boshi qotar-di. Poʻkonidan yel oʻtmaganlarning hammasi-ni yotqizib qoʻyib, kamar bilan savalagisi kelardi. Mirmuhsin, „Umid“ .

Antonimlari

ПЎКОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

poʻkon
толстая кишка; ◆ poʻkondan qilingan hasip хасип (см. hasip) из толстой кишки; ◆ 

• poʻkonidan yel oʻtmagan не видевший трудностей не закалённый, не испытанный в труде; молодой, зелёный, желторотый.