qizgʻaldoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qiz-gʻal-doq

Etimologiyasi

QIZGʻALDOQ: ' bahorda ochiladigan lolasimon gul-li yovvoyi oʻt'. Mol bohib yurgan bolalar onda-sonda koʻringan lolahizgaldoh va chuchmomalirni oʻzlariniki qiliigga talashib yurardilar (Abdulla Qodiriy). Lolaqizgʻaldoq qoʻshma soʻzi tarkibida qatna-shadigan bu ot asli qadimgi turkiy tilda 'qizil tus ol ' maʼnosini anglatgan qïz- feʼlining (ДС, 450) eski oʻzbek tilida kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi —gʻa qoʻshimchasini hamda 'oʻzlik' maʼnosini ifodalovchi —l qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan shaklidan —daq qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik ikkinchi boʻgʻin-dagi a unlisi ä unlisiga, q undoshi oldidagi a unlisi â unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi ioʻqolgan: [(qïz— + gʻa = qïzgʻa—) + l = qïzgʻal—] + daq = qïzgʻaldaq > qizgʻäldâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

ayn. lolaqizgʻaldoq. ◆ Alvon qizgʻaldoqlar bilan qoplangan tepalik sha-faqday qizargan, allaqayerda toʻrgʻay faryod solardi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .

Antonimlari

ҚИЗҒАЛДОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qizgʻaldoq
мак-самосейка; ◆ lola qizgʻaldoq см. lolaqizgʻaldoq.