qoʻzgʻalon

Oʻzbekcha (uz)

Etimologiyasi

QOʻZGʻALON 'ijtimoiy tuzumga, hukmron sinfga qarshi koʻtarilgan ommaviy harakat'. Tarixda q oʻ z -gʻalonlar juda koʻp boʻlgan. Bu ot eski oʻzbek ti -lida qozgʻa- feʼlining 'faol harakatga keltir-' maʼ-nosidan l qoʻshimchasi bilan hosil qilingan shakliga -(a)n qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi a unlisi ä unlisiga , uchinchi boʻgʻindagi a unlisi â unlisiga almashgan: (qozgʻa- + l = qozgʻal-) + an = qozgʻalan > qozgʻälân. Hozirgi oʻzbek tilida qoʻzgʻal- feʼlidan yasalgan bu soʻzni qoʻzgʻolon tarzida yozish uchun asos yoʻq (UTIL , 631).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.