qopqoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qop-qoq

Etimologiyasi

QOPQOQ ' idishning ust tomonini, ogʻzini beki — tib turuvchi qism (buyum)'. Olimov huyon tushgan yashikning hophogin i mahkamlab, Ahm.adga uzatdi (Hakim Nazir). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu soʻz asli ' eshik' maʼno — sini anglatgan qapugʻ otidan kichraytirish maʼnosini ifodalovchi -(a)q qoʻshimchasi bilan hosil qilingan; qoʻshimcha qoʻshilganidan keyin ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan, soʻngra gʻ undoshi q undoshiga, a unlilari â unlilariga almashgan: qapugʻ + aq = qapugʻaq > qapgʻaq > qapqaq > qâpqâq. Qadimgi turkiy tilda bunday maʼno qapaq soʻzi bilan ham ang — latilgan (ДС, 420 : qapaq I 'pokrïshka, krïshka').
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Idish, sandiq, yashik va sh.k. narsalar ogʻzining ochilib-yopilib tura-digan, bekituvchi qismi; yopqich. Choynakning qopqogʻi. Qozonning qopqogʻi. Soatning qop-qogʻi. Sandiqning qopqogʻi. Choʻntakning qop-qogʻi. yat Olimov quyon tushgan yashikning qopqogʻini mahqamlab, Ahmadga uzatdi. H. Nazir, Soʻnmas chaqmoqlar.

Antonimlari

ҚОПҚОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qopqoq
1 крышка, покрышка, затычка;
2 клапан (кармана).