sadr

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

sadr

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

I [a. — yuqori oʻrin, oliy man-

sab; ibtido; birinchi misra] map. Vaqf va din ishlari bilan shugʻullanuvchi amaldor. ◆ Bu sheʼrni eshitgan qoziyu sadrlar, muhta-siblarning sochi tikka boʻlib ketdi. P. Qo-dirov, „Avlodlar dovoni“ . U ◆ [Navoiy] sadr-lardan bir nechasini yigʻib, vaqf ishlarining ahvoli haqida maʼlumot oldi. Oybek, „Navoiy“ .

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

sadr

Etimologiyasi

II a. jjuo — qalb, koʻkrak; mar-kaz, oʻrtalik

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Qalandarlar zikrida eng jazavali holat. ◆ Hammasi tushib sadrga, Te-pibyotar bir-birga. "Shirin bilan Shakar" . ◆ Quloq soling aytgan durga, Haq deb tushing-lar sadrga. "Shirin bilan Shakar" . ◆ Birining qoʻlida tayoq, boshqasida panshaxa, sadrga tushayotgandek chayqalishib, qichqirib kelish-yapti. X. Toʻxtaboyev, „Yillar va yoʻllar“ .

2 etn. Odatda, yigit, kelinchak, boʻyga yetgan qiz yoki eng yaqin kishi vafot etganda, uning "qirq"igacha ayollar ishtirokida oʻtkazil(adi)gan motam odati (bunda mar-humning yaqinlaridan bir yoki bir necha kishi davraga tushib, old-orqaga yoki ikki tomonga sollanib, yigʻi bilan taʼsirchan iboralar aytib, marhumni eslaganlar, qolganlar maʼlum holatda joʻr boʻlganlar). ◆ Vo toʻram, deb yulib opti betini, Toʻram, deb kanizlar sadr tushadi. "Oysuluv" . ◆ Hovlida ayollar davra hosil qilib, sadr tushadi. Biri qoʻyib, ikkinchisi aytadi: "Qush edim, qano-timdan ayrildim". M. Hazratqulov, „Jurʼat“ . ◆ Ichkarida ayollar onamiz tevaragida halqa boʻlib sadr tushdi. T. Murod, „Ot kishnagan oqshom“ .

Antonimlari

САДР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

sadr I
ист. чиновник, ведавший вакуфными и религиозными делами; ◆ sadri aʼzam великий визирь; премьер-министр.

sadr II
1 рел. высшая степень экстаза у мусульман-мистиков во время радений (см. также zikr);
2 этн. громкое оплакивание человека, умершего в расцвете сил.