siymoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

siy-moq

Etimologiyasi

SIY— 'qovuqni boʻshat—Otliq otini to'xtatib, undan tushdi, ot siyganda undan uzoqlashib turdi (Sadriddin Ayniy). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu feʼl asli siż-tarzida talaffuz qilingan. Bu feʼl Devonda siâ- (III, 444), sit- (II, 341) shakllarida, DSda siż-, sid- (499), sit- (501) shakllarida keltirilgan. Koʻrinib turibdiki, sit- shakli sid— shakli oxiridagi d undoshining ja — rangsizlashuvi natijasida yuzaga kelgan, sid- shakli tarkibidagi d undoshi esa ż undoshidan urchib chiqqan: ż = dz > d; siy- shakli ham ż undoshining urchishi asosida avval siz- shakliga, keyinchalik z undoshi y undoshiga almashuvi bilan siy— shakliga oʻtgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Qovuqni boʻshatmoq, yozilmoq. ◆ Erim urmaydi dema, Bolam siymaydi dema. Maqol . ■■ ◆ Otliq otini toʻxtatib, undan tushdi, ot siyganda, undan uzoqlashib turdi. S. Ayniy, „Qullar“ .

Bilib turib, suvga siymoq Bilib turib, nojoʻya yoki nomaqbul ish qilmoq; gunoh qilmoq (ota-bobolar eʼtiqodiga koʻra, suvga siyish katta gunoh hisoblangan).

Antonimlari

СИЙМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

siymoq
мочиться, испускать мочу.