Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ta-rad-dud

Aytilishi

Etimologiyasi

arab. – biror qarorga kelolmay turish, ikkilanish; qatʼiyatsizlik;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Biror ishni, maqsadni amalga oshirish uchun koʻriladigan tayyorlik, bajariladigan xatti-harakat. ◆ Imtihon taraddudi. Safar taraddudi. ◆ Har ikki tomon ham shu bugundan boshlab toʻy taraddudini koʻradigan boʻldilar. P. Tursun, „Uqituvchi.“

2 Umuman, biror ish, narsani tayyorlash, amalga oshirish harakati. ◆ Sharq ufqida quyoshning oltin barkashi tepaga koʻtarilganda, okoplarda frontcha nonushta taraddudi boshlandi. B. Imomov, „Hormang, quroldoshlarim.“ ◆ Elchiyev ham jamgʻarmasidan yaxlitini koʻtarib, bozor-oʻchar taraddudiga tushdi. E. Aʼzamov, „Javob.“ ◆ Mulla Alimqul eshikdan kirib kelgan mehmon bilan koʻrishish va oʻz tagidagi koʻrpachadan joy berish taraddudida asta oʻrnidan qoʻzgʻaldi. P. Tursun, „Uqituvchi.“

3 Qatʼiyatsizlik, ikkilanish holati; shunday holatda surilgan oʻy, fikr-xayol, tashvish, mulohaza. ◆ Uning endigi taraddudi uchrashish yoki uchrashmaslik borasida emas, Raʼnoning oldiga ochiqcha borishmi, yashirinchami toʻgʻrisida edi. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon.“ . ◆ Men Matlubaning.. shabadada toʻzgʻib, peshonasiga tushgan mayin sochlarini, taraddud ifodasi jilolanib, par-par yongan katta charos koʻzlarini koʻrdim-u, oʻzimdan ranjidim. O. Yoqubov, „Bir felyeton qissasi.“ ◆ Opa-singil oʻzlarini qayoqqa qoʻyishlarini bilmay, taraddudga tushib qoldilar, koʻchaga, yoʻlga qaradilar. A. Muxtor, „Opa-singillar“ . ◆ [Yoʻlchi] Mehmonxona eshigiga kelib, taraddudda qoldi: kambagʻal uchun oʻz haqini talab qilish ham qiyin. Oybek, „Tanlangan asarlar.“

Sinonimlari

Antonimlari

ТАРАДДУД. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

taraddud
1 колебание, нерешительность; ◆ Yoʻlchining yuragi urib, quloqlari jarangladi, taraddud ichida toʻxtadi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Сердце Юльчи сильно забилось, в ушах зазвенело, и он остановился в нерешительности; ◆ taraddud qilmoq раздумывать, колебаться;
2 беспокойство; забота;
3 суета, хлопоты; приготовления, сборы; ◆ yoʻl taraddudi дорожные хлопоты, приготовления к отъезду; ◆ taraddudida boʻlmoq, taraddudida yurmoq хлопотать, заботиться (о чем-л.); ◆ taraddudga tushmoq, taraddudga kirishmoq приступить к приготовлению (чего-л.); начать хлопотать (о чем-л.); ◆ Jangchilarning bir qismi ovqatlanish taraddudiga kirishdilar (Мумтоз, «Машќ») Часть бойцов начала хлопотать о пище (о приготовлении пищи).

taraddud