televizor

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

te-le-vi-zor

Etimologiyasi

tele.. + lot. visio — koʻ-rish; koʻrsatuv

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Telestudiyadan uzatiladigan telesignallarni tasvir va ovoz tarzida kabul qilib koʻrsatadigan va eshittiradigan apparat. ◆ "-Rubin" markali televizor. Tele-vizorni oʻrnatmoq. Televizorda konsert koʻrmoq. yat Uy toʻridagi stolda turgan televizor uning [Xolmirzaning) diqqatini koʻproq tortdi. H. Nazir, Odamning qadri. ◆ Bashirjon koʻpchilik shoirlarni televizorda.. koʻraredi. N. Aminov, „Suvarak“ .

Antonimlari

ТЕЛЕВИЗОР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Ot

televizor (koʻplik televizorlar)

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Televizor Braun HF

1. Televideniye (tele... — va rus. videniye — koʻrish) — fan, texnika va madaniyatning koʻrinadigan axborotlar (harakatlanuvchi tasvirlar)ni radioelektron vositalar yordamida muayyan masofaga uzatish bilan bogʻliq sohasi; axborotlarni tarqatish vositalaridan biri. Insoniyat oʻzi yashab turgan joydan uzokdagi narsalar va voqealarni koʻrish istagi bilan hamisha band boʻlib kelgan.
2. Bu istak koʻp halqlarning afsona va ertaklarida oʻz aksini topgan. Mas., Alisher Navoiy "Farhod va Shirin" dostonida bu istakni badiiy shaklda aks ettirgan (xitoylik Farhod arman qizi Shirinning jamolini koʻzguda koʻrib oshiq boʻlib qoladi). {{misol|Xalqlarning bu istagi, asosan, elektronika "sehrli koʻzgu" ("oynai jahon") ga aylangan 20a. da roʻyobga chiqdi. T. tasvir elementlarini ketma-ket uzatish (19-a. oxirida portugal olimi A. di Payva va undan mustaqil ravishda rus olimi P. I. Baxmetov tomonidan ilgari surilgan) tamoyiliga asoslangan. 20-a. 30y.lariga qadar tasvirlarni analiz va sintez qilishda optikmexanik qurilmalardan foydalanilgan (ularni ishlab chikishni nemis muhandisi P. G. Nipkov 1884 y. boshlab bergan). 30y.lar oʻrtalaridan boshlab dastlabki elektron T. tizimi paydo boʻldi.
3. Inson koʻzi uzatilgan ◆ ajrat televizion tasvirlarni kabul qiluvchi oxirgi boʻgʻim hisoblangani uchun televizion tizimlar koʻzning koʻrish jarayonlarini hisobga olib qurilgan, yaʼni T. koʻz xususiyatlariga asoslangan. Bunda kolbachalar va tayoqchalar oʻrnida fotoelementlar ishlatilgan. Agar obyektiv orqali biror obʼyektning tasviri fotoelementlardan tashkil topgan panelga tushirilsa, tasvirning alohida elementlaridan kelayotgan yorugʻlik intensivligiga monand elektr signallari olinadi.
4. T. taraqqiyotida ichki fotoeffektni ochgan (1873) U. Smit (AQSH) ning , tashki fotoeffektning asosiy qonuniyatlarini belgilab bergan (1888) A. G. Stoletovnij, radioalokani ixtiro qilgan (1895) A. S. Yaoiovning , "katod teleskop" tizimini ishlab chiqqan (1907) va shu tizim boʻyicha lab. sharoitida birinchi marta elektron televizion uzatishni amalga oshirgan (1911) B. L. Rozingning xizmatlari katta. 1928 y.da oʻzbekistonlik ixtirochilar B. P. Grabovskiy va I. F. Belyanskiylar elektronnur yordamida xarakatdagi tasvirni bir joydan ikkinchi joyga uzatadigan va qabul qiladigan "radiotelefot"ni yaratdilar. T. elektron tizimlari amalda 1920—40 y.larda ishlab chiqarilgan asboblardan foydalanishga asoslangan. BungaB. K. Zvorikin va F. Farnsuort (AQSH), K. Svintov (Buyuk Britaniya), A. A. Chernishev, S. I. Katayev, A. P. Konstantinov, B. L. Rozing , P. V. Timofeyev, P. V. Shmakov (SSSR) va b. {{misol|olimlar katta hissa qoʻshishgan televizor.

Tillarda

TV

• Afrikaanscha: televisie
• Albancha: televizion
• Amxarcha: ቴሌቪዥን, (televizhn) ትይዕንተ መስኮት (tyəntä mäskot)
• Arabcha: تلفاز (tilfāz), تلفزيون (tilifizyūn), تلفزة (talfaza)
• Armancha: հեռուստատեսություն (heṙustatesutʿyun)
• Ozarbayjoncha: televiziya
• Baskcha: telebista
• Beloruscha: тэлебачанне (teljebáčanne), тэлевізія (teljevízija)
• Bengalicha: টেলিভিশন (ţelibhishôn)
• Bolgarcha: телевизия (televízija)
• Birmancha: တယ်လီဗီးရှင်း (tèlibishin:), တယ်လီဗစ်ရှင်း (telibitshin:)
• Chexcha: televize
• Datcha: TV, fjernsyn
• Inglizcha: television
• Ispancha: televisión
• Estoncha: televisioon
• Farencha: sjónvarp
• Fincha: televisio
• Fransuzcha: télévison
• Gruzincha: ტელევიზია (televizia)
• Olmoncha: Fernsehen
• Yunoncha: τηλεόραση (tileórasi)
• Guaranicha: terevi
• Ivritcha: טלוויזיה (televizia)
• Hindicha: टेलिविजन (ṭelivijan), टेलीविज़न (ṭelīvizan)
• Mojarcha: televízió
• Islandcha: sjónvarp, imbakassi
• Irlandcha: teilifís
• Italyancha: televisione
• Yaponcha: テレビジョン (terebijon), テレビ (terebi)
• Kxmercha: តេឡេ (teelee), ទូរទស្សន៍ (tuureatʊəh)
• Koreyscha: 텔레비전 (tellebijeon), 텔레비 (tellebi)
• Laocha: ໂທລະທັດ (thoolathat)
• Lotincha: televisio
• Latishcha: televīzija
• Litvacha: televizija
• Makedoncha: телевизија (televízija)
• Malaycha: televisyen
• Maltiycha: televixin
• Mencha: chellveeish
• Maoricha: pouaka whakaata
• Moʻgʻulcha: телевиз (televiz), зурагт (zuragt)
• fors.: تلویزیون (televizion)
• Polyakcha: telewizja
• Portugalcha: televisão
• Kechuacha: tiliwisiyun
• Rumincha: televiziune
• Ruscha: телевидение (televídenije)
• Serbcha: телевизија
• Xorvatcha: televizija
• Shonacha: tiivhii
• Slovatscha: televízia
• Slovencha: televizija
• Taycha: โทรทัศน์ (thorāthāt), ทีวี (tee-wee)
• Suaxilicha: televisheni
• Shvedcha: television
• Tagalcha: telebisyon
• Kurdcha: televizyon
• Turkcha: televizyon
• Ukraincha: телебачення (telebáčennja)
• Urducha: ٹیلی ویژن (ṭelīvižan), بعید نما (ba'īd numā)
• Vyetnamcha: truyền hình, vô tuyến truyền hình
• Volapyukcha: televid
• Valliycha: teledu
• Zulucha: thelevishini
• Xitoycha: 電視, 电视 (diànshì)

OʻTIL

Ruscha _ru

televizor
телевизор.