toʻlin

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toʻ-lin

Etimologiyasi

TOʻLIN 'toʻliq gardish shakliga kirgan' (oy haqida) . T oʻ l i n oy gʻarbga tomon ogʻgan (Jumaniyoz Sharipov). Qadimgi turkiy talda ham shunday maʼnoni anglatgan bu sifat 'boʻsh joyi qolmay egalla-' maʼnosini anglatgan tol- feʼlidan (ПДП, 431; DS, 572) -(u)n qushimchasi bilan yasalgan (ПДП, 432; Devon, I, 381; DS 574), oʻzbek tilida u unlisi i unlisiga almashgan: tol- + un = tolun > tolin.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Toʻliq gardish shakliga kirgan, butun (oy haqida). ◆ Toʻlin oy gʻarbga tomon oqqan, hamma yoq sutday oppoq. J. Sharipov, „Xorazm“ . ◆ Navoiy suyunib baho berdi: -Siz sheʼrda hilol emas, toʻlin oy boʻlibsiz endi! Oybek, „Navoiy“ . ◆ Gahi boqsam toʻlin oydek yuziga, Gahi shoʻx oʻynoqi shahlo koʻziga. Ha-bibiy .

Antonimlari

ТЎЛИН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

toʻlin
полная (о луне); ◆ toʻlin oy полная луна; полнолуние.