toʻnkarmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toʻn-kar-moq

Etimologiyasi

TOʻNKAR- ' ustini ostiga qilib qoʻy-', ' agʻdar-'. Kuchli toʻlhin hayihni toʻnkarib yu b o r d i. Bu soʻz qadimgi turkiy tilda mavjud boʻlib, ' usti ostiga agʻdaril-' maʼnosini anglatgan töŋ- feʼlidan -gär orttirma qoʻshimchasi bilan hosil qilingan (КРС, 758); keyinchalik ŋ undoshi n undoshiga, g undoshi k undoshiga almashgan, ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: töŋ- + gär = töŋgär— > töngär- > tönkär- > tonkär-. OʻTILda toʻnkar— feʼli soʻzlashuv nutqiga mansub deb baqolangan; chamasi, bu feʼl toʻntar— feʼlining tovush jihatdan oʻzgargan shakli deb xato tushunilgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Ostini ustiga, ustini ostiga qilib qoʻymoq; agʻdarmoq, toʻntarmoq. Qozonni toʻnkarib qoʻymoq. Toʻlqin qayiqni toʻnkarib yubordi. yash [Elmurod

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ Choyxonachi bergan qora patnisni oldiga toʻnkarib, "roʻy-xat formasi" degan katta roʻyxat qogʻoz-larini yoydi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ Avaz som-saning ustiga tovoq toʻnkarib qoʻyib, choyni iyupirishga tushdi. S. Siyoyev, „Avaz“ .

Antonimlari

ТЎНКАРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

toʻnkarmoq
опрокидывать; переворачивать (дном кверху); bochkani toʻnkarib qoʻymoq перевернуть бочку (дном кверху); toʻlqin qayiqni toʻnkarib tashladi волна опрокинула лодку.