toʻriq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toʻ-riq

Etimologiyasi

TOʻRIQ 'qizgʻish', 'toʻq jigarrang ot\ Sherbek qizib ketgan toʻrihning tizginidan tortar ekan, oʻz koʻziga ishonmagandek tikilardi (Sunnatilla Anorboyev). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli ' qishgʻish¹ maʼnosini anglatgan to:r sifatidan —ï qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼldan —q qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, III, 269); oʻsha davrlardayoq o: unlisining choʻziqlik belgisi (ПДП, 532; Devon, I, 354), oʻzbek tilida esa ï unlisining qatgiqlik belgisi yoʻqolgan: (to:r + ï = torï-) + Q = to:rïq > torïq > toriq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Qora qizil, toʻq jiyron (ot tusi haqida). ◆ Toʻriq ot. ◆ Otabek toʻriq yoʻrgʻani chiqarib, qutidorga tutdi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ -Nigora?! — Sherbek qizib ketgan toʻriqning tizginidan tortar ekan, oʻz koʻziga ishonmagandek tikilardi. — Qaysi shamol uchirdi? S. Anorboyev, „Oqsoy“ .

Antonimlari

ТЎРИҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

• Yoqutcha: тураҕас

Ruscha _ru

toʻriq
гнедой (о масти лошади); ◆ toʻriq ot гнедая лошадь; ◆ toʻriq saman саврасый (о масти лошади).