tobe

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

to-be

Etimologiyasi

[ arab. – kimsaga ergashuvchi; qaram, boʻysunuvchi; birovga qarashli ]

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Hokim qoʻl ostidagi, uning hukmida boʻlgan; qaram. ◆ Tobe mustamlakalar. ◆ Qilichin boʻyniga solib, Shakarbekka tobe boʻldi. "Shirin bilan Shakar". ◆ ..ukalari Suyurgʻatmish mirzo bilan Muhammad Joʻqiylarni kelgusida oʻziga tobe Movarounnahr hokimlari etib tayinlashni koʻzlardi. Mirmuhsin, „Meʼmor.“

2 Lavozim, mavqe va sh.k. jihatdan quyida boʻlgan, boʻysunuvchi. ◆ Keyin sekin-asta darajasi yuqori kimsalar bilan gaplashib, tobe kishilarga qaramaydi.. Mirmuhsin, „Umid.“ ◆ Javlonbek yuragi hapqirib, seskangandek boʻldi, biroq, bu yerda sir boy berish oʻziga tobe odamlarni ham qoʻldan berish bilan barobar edi. N. Fozilov, „Diydor.“

3 Shart-sharoit yoki muhit jihatidan boʻysungan, bogʻliq, aloqador. ◆ Bu oilada yeyish-ichish belgili tartib ham rejaga tobe esada, har kun shirin-shirin ovqatlar tayyorlanadi. Oybek, „Tanlangan asarlar.“

Tobe qilmoq (yoki etmoq) Boʻysundirib, oʻz hukmi ostiga olmoq; boʻysundirmoq. ◆ Komilning ziyrak zehnida chaqnab qoladigan aql uchqunlari.. uni hayratda qoldirar, natijada shu yosh yigit uni oʻz irodasiga tobe qilib qoʻyar edi. H. Gʻulom, „Mashʼal.“ ◆ Amirak Ahmadni yoʻqotib, oʻrniga oʻz oʻgʻillaridan birini qoʻymoq, Fargʻona viloyatini tobe etmoq Shohrux saltanati mavqeini koʻtarishda gʻoyat muhim masala edi. Mirmuhsin, „Meʼmor.“ .

Antonimlari

ТОБЕ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tobe
tobe
1 зависимый, подчинённый, подвластный, подведомственный; ◆ tobe boʻlmoq быть зависимым, подчинённым, подвластным; быть подведомственным; ◆ kapital mamlakatlariga tobe boʻlgan mustamlakalar колонии, подвластные странам капитала; ◆ tobe qilmoq подчинять, покорять;
2 подданный.