toq

Oʻzbekcha (uz)

toq I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toq

Etimologiyasi

a. jLL - qavat, qatlam; marta, gal

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Ikkiga boʻlinmaydigan, juft boʻl-magan (butun sonlar haqida.); juftlab sanashda oxiri juft chiqmaydigan, bir dona ortib qoladigan. ◆ Toq son. Yongʻoq tok chik-di. Juftmi-toq oʻynamoq■ ™ Yupun das-turxondagi tok nonlar yakinda bu uydan oʻlik chikkonini koʻrsatardi. S. Siyoyev, Avaz.

2 Jufti, sherigi, toqasi boʻlmagan; juftsiz, yolgʻiz. ◆ Sovgʻa degan toq boʻlmaydi. yash Keyingi yili Bozorning dehkonchilik ishlari burungiday avj olmadi, chunki hoʻki-zi toq, oʻzi yolgʻiz. S. Ayniy, „Doxunda“ .

3 Xotinsiz yoki ersiz. ◆ Dunyodan toq oʻt-moq. sh! Ijozat bering, bir jononni oʻzim topaman, shuncha davlat bilan tok oʻti-rasizmi! Oybek, „Ulugʻ yoʻl“ .

toq II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toq

Etimologiyasi

a. — gumbaz, qubba; arka

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

arxit. 1 Eshik va binolarning tepasidagi yarim doira shaklida ishlangan qismi; arka. Timga kiraverishdagi tokning ikki tomoni-da shoyi chopon kiygan, simobiy salla oʻragan sarroflar oldilaridagi barkashga tangalar-ni uyiboʻtirar edilar. M. Osim, Elchilar.

2 ayn. gumbaz. ◆ Sirli osmon toqiga ilk Qoʻydi narvon oʻzbegim. E. Vohidov, [ ◆ Navoiy:] Gulimning qabriga ekkan chechaklar, Ochil-gandur bu chokohim chechaklar Kabi koʻk toqi-ga chirmashmasinmu?! Uygʻun va I . Sulton, Alisher Navoiy.

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

III: toqati toq boʻlmoq Ortiq sabr-toqati qolmaslik/ ◆ -Gapirsangiz-chi, — dedi toqati tok boʻlgan Lutfixon Tojiboyga, turtib. S. Ahmad, „Muhabbat“ . Muharramning tokati tok, Elmurodning yoʻliga koʻzi toʻrt edi. Shuhrat, Shinelli yillar.

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toq

Etimologiyasi

IV: toqi laʼnat s. t. ayn. tavqi laʼnat k- tavq. Bosqinchilar

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Shu darajada surbet boʻlib ketganki, toki laʼnatni boʻy-niga ilib koʻysangiz ham, u iblislar kuturib, oʻz bilganlaridan kolmayotir. Mirmuhsin, Hayot kushandalari talvasasi.

Antonimlari

ТОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

toq I
1 нечет; // нечётный; ◆ toq son нечётное число; ◆ juft mi-toq oʻyini игра чёт и нечет;
2 одинокий; ◆ dunyodan toq oʻtmoq прожить одиноким до конца жизни (т. е. не женившись или не выйдя замуж);
3 непарный; ◆ toq tuyoqlilar зоол. непарнокопытные.

toq II
1 арка;
2 свод; купол; ◆ toq-ravoq роскошный дворец; чертоги.

toq III:
◆ toqati toq boʻldi у него лопнуло терпение; он вышел из терпения; ◆ toqatini toq qilmoq выводить (кого-л.) из терпения.

toq IV:
◆ toqi laʼnat разг. = tavqi laʼnat; см. tavq.