toy

Oʻzbekcha (uz)

toy I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toy

Etimologiyasi

Yoqutchadaki тый so‘zila o‘zakdosh erur.

TOY ' otning ikki yashardan kichik bolasi¹. Kun hisobin oy olar, bedov oʻrnin t o y olar (Maqol). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli tay tarzida talaffuz qilingan (Devon, III, 173;DS, 527); oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan: tay > tây. '
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

I 1 Otning bir yoshdan ikki yoshgacha boʻlgan bolasi. ◆ Saman toy. Ot bosmagan yerni toy bosadi. Maqol . ◆ Kun hisobin oy olar, bedov oʻrnin toy olar. Maqol . ◆ Toychani "toy" deb xoʻrlama, erta-indin ot boʻlar. Maqol .

2 Bolalarga nisbatan erkalash maʼnosini bildiradi. ◆ Uning uzoq yurtida, quyosh va gullar diyori Oʻzbekistonda qolgan duogoʻy kampir onasi uni — yolgʻiz oʻgʻlini erkalar ekan, har vaqt: "Rustam toyim! Arslon toyim!" deb atamasmidi. Oybek, „Quyosh qoraymas“ .

3 Baʼzi atoqli otlarning tarkibiy qismiga kiradi yoki erkalatish uchun ularga qoʻshib aytiladi. ◆ Xoltoy, Oʻrintoy, Halim-toy.

Toy-toy turmoq shv. ayn. gʻoz-gʻoz turmoq q. gʻoz-gʻoz. ◆ Omontoyning qizi Boʻstonxon toy-toy turadigan boʻlib qolibdi. S. Ahmad, „Choʻl shamollari“ .

toy II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toy

Etimologiyasi

II f. ^1z / <>1z — tax, qat; burma; bukik joy; bogʻlam; toʻp

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Katta toʻp qilib taxlab yoki bosib bogʻlangan mol va shu tarzdagi mol oʻlchovi. ◆ Paxta toylari. Besh toy gazlama. Toy qilmoq. v ◆ Boʻriyev kecha u [Samandarov] bilan kuni boʻyi bazada qop, toy, yashik, bochkalar orasida ivirsidi. A. Muxtor, „Tugʻilish“ . ◆ Pudratchi uni ishga olib, toy paxta tashishga qoʻydi. H. Gʻulom, „Mashʼal“ .

toydi Bolalarning oshiq oʻyinla-ridan biri (bunda raqibning chikka yoki pukka oshigʻini oʻz oshigʻi bilan urib toy-dirgan yutadi). ◆ Koʻzlarida maʼnosiz bir iltifot, Goʻyoki u allakimdan ranjipti; Haligacha maktab, oʻqish unga yot. Mashgʻulo-ti: "toydi" bilan "achipti". Gʻ. Gʻulom .

Antonimlari

ТОЙ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

toy I
1 стригун, стригунок (жеребёнок по второму году); ◆ toyni toy deb xoʻrlama, erta-indin ot boʻlur посл. не пренебрегай жеребёнком, завтра-послезавтра он будет конём (т. е. не относись с пренебрежением к молодым, со временем из них выйдут настоящие люди);
2 является составной частью некоторых имён собственных, а также прибавляется к ним при ласковом обращении; напр. ◆ Xol toy, Oʻrin toy, Halim toy и т.п.;
3 перен. ласк. жеребеночек, дитятко.

toy II
кипа, тюк; ◆ paxta toylari хлопковые тюки.

Yoqutcha: тый

Turkcha (tr)

toy

mishiqi