tut

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tut

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

[a. oi jZ — tut daraxti| 1 Barglari ipak qurti uchun asosiy oziq boʻladigan daraxt. ◆ Ana bogʻlar-chorbogʻlar.. Ana butalari qizgʻish tutunday havoga yoyilib turgan katta tut. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ Mamnun boʻlib ipak qurtlari, Oʻrmalar tut yaproq.shrida. H. Poʻlat .

2 Shu daraxtning isteʼmol qilinadi-gan oq, qora yoki qizil tusli totli mevasi. ◆ Juvon boshidan roʻmoli tushib ketgan, Sidi qjonga orqasini oʻgirib, zoʻr ishtaha bilan tut terib yemoqda edi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

Tut mayiz, tutmaymiz Quritilgan tut mevasi, quruq tut. Shu kecha unga [Kimsanga] ◆ boshpana berib, non, tut mayiz, qurt, ayron bshshn mehmon qildilar. S. Abdulla, „Hasan bilan Kimsan“ . Tutday toʻkilmoq 1) qi-rilmoq, qirilib ketmoq; mahv boʻlmoq. ◆ Dushman askarlari tutday toʻkildi; 2) putur-dan ketib yemirilmoq, „vayron boʻlmoq“ . ◆ Tutday toʻkilib turgan devorlar. m ◆ Koʻz qa-mashtiruvchi bu chamanzor yonida tutday toʻ-kilib turgan ikki uy boʻlib, bularning biri-da — kungaydagida Gulbodomlarning.. sigi-ri, uning yonidagi.. uyda esa, oʻzlari turi-shardi. S. Karomatov, Bir tomchi qon; 3) es-kirib, toʻzib yirtilmoq, yirtilib (siti-lib) ketmoq, yirtilib tushmoq (kiyim haqida). ◆ Koʻylagim tutday toʻkilib ketdi. Qoʻnoq tut Mevasi yeyilmaydigan och qizil tut .

Antonimlari

ТУТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tut
1 тутовое дерево, шелковица; // тутовый, шелковичный; ◆ tut daraxti тутовое дерево, тутовник;
2 плод тутового дерева; ◆ baliq tut = balxi tut (см. balxi); ◆ qoʻnoq tut дикий (некультивированный) тутовник; ◆ marvarid tut см. marvarid; ◆ yer tuti разг. клубника; ◆ 

• tutday toʻkmoq (букв. рассыпать как тутовые плоды) перебить, истребить (напр. войска противника); ◆ tutday toʻkilmoq (букв. рассыпаться как тутовые плоды) 1) истребляться, быть истребляемым, быть перебитым; ◆ dushman askarlari tutday toʻkildi войска противника истреблены; 2) расползаться (от долгой носки или плохого хранения); ◆ koʻylagim tutday toʻkilib ketdi моё платье расползлось; ◆ Laʼlixon deganda qishloq yigitlarining yuragi tutdek toʻkiladi («Ќизил Ўзбекистон») Когда упоминают о Лалихан, сердца деревенских парней трепещут.
  

Volaypukcha (vo)

Ot

tut

• tish