Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

uch-ra-moq

Aytilishi

Etimologiyasi

UCHRA- ’yoʻliq-’, ’duch kel-’. Ketayotsam, maktabda birga oʻhigan sinfdoshim u ch r a b h o l d i. Bu feʼl qadimgi turkiy tildagi 'tasodif’ maʼnosini anglatgan uchur otidan -a qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 615; ПДП, 437: uchrash-; DS, 604); -a qoʻshimchasi qoʻshilgani-dan keyin ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilin-may qoʻygan, oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan: uchur + a = uchura- > uchra- > uchrä-. Bu feʼl dastlab 'tasodifan yoʻliq-’ maʼnosini bildirgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Qarshisidan chiqmoq, duch kelmoq. ◆ Yoʻlda ikki otliq uchradi. Bu joy-da birorta tanish uchramadi. m ◆ Sel oqimi yoʻlida uchragan hamma narsani ostin-ustun qilib, shaharga bostirib kelardi. Gazetadan .

2 Huzurida, suhbatida boʻlmoq; uchrashmoq. ◆ Otasiga uchrab, oʻzimni tanitdim, qimtinib, tortinib, arzimni aytdim. "Mushtum" . ◆ Ana shundan keyin Gʻulomjon shaharga tushib, toʻgʻ-ri hokimga uchradi. Uham mingboshiday yumshoq muomala qildi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .

3 Qismatiga tushmoq, nasib boʻlmoq, yoʻ-liqmoq. ◆ Qoʻyaver, xotin, shu qizga ham menga oʻxshagan koʻsa kuyov uchrasin. S. Ahmad, „Hukm“ . ◆ Hech qayerda bunday ulgurji gʻanimat uchramadi. A. Qahhor, „Bashorat“ .

4 Mavjud boʻlmoq, boʻlmoq. ◆ Bu kasallik koʻpincha yoz oylarida tarqaladi va 2—8oylik qoʻzi, uloqlarda koʻproq uchraydi. "Fan va turmush" . ◆ Mening boshqalarda uchramaydigan yana bitta fazilatim bor. X. Toʻxtaboyev, „Shirin qovunlar mamlakati“ .

5 Duchor boʻlmoq, yoʻliqmoq. ◆ Tavba deng, bolam, boʻydoqsiz, yana shunday tannozlardan biriga uchrab.. "Guldasta" . ◆ Umrim pakkasiga yetay deganda, xudoning qahriga uchradim, qi-zim. K. Yashin, „Hamza“ . ◆ Mariyaning baxtiga qarshi, amaki sil kasalligiga uchrab, ishdan qoldi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Sinonimlari

Antonimlari

УЧРАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

uchramoq
1 попадаться, наталкиваться; Afandining baxtiga yoʻlda... bir buloq uchradi («Афанди») К счастью Афанди, ему на дороге попался родник...;
2 встречаться, сталкиваться; стрясаться, случаться; попадать; unga ayt, menga uchrasin скажи ему, чтобы он встретился со мной; bu yoʻlda koʻp qiyinchiliklar uchraydi на этом пути встретится много трудностей; u baxtsizlikka uchrab qoldi с ним стряслось несчастье; ◆ falokatga uchramoq попасть в беду;
3 терпеть; ◆ magʻlubiyatga uchramoq терпеть поражение; ◆ muvaffaqiyatsizlikka uchramoq терпеть неудачу, потерпеть фиаско; ◆ talafotga uchramoq потерпеть урон; baloga uchra(gur) бран. чтоб тебе пусто было;
4 встречаться; содержаться, фигурировать, попадаться; bu obraz yozuvchining koʻpgina asarlarida uchraydi этот образ фигурирует в ряде произведений писателя.

uchramoq