Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

u-zay-moq

Aytilishi

Etimologiyasi

UZAY- ’choʻzil-’, 'balandlash-’. Teraklarning boʻyi uch qavashli binodan u z a y i b k ye t d i. Bu feʼl qadimgi turkiy till^agi 'naridagi yer’ maʼnosini ang— latgan uz otidan —(a)y qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ,I, 571); oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan: uz +

ay = uzay- > uzäy-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Boʻyiga choʻzilmoq, uzun-lashmoq. ◆ Yoʻl uzaydi. Quyoshogʻib, soyalar uzay-di. n ◆ Katta-kichik daraxtlarning yerga tashlagan koʻlankalari, gerdayib koʻkka uzay-gan haybatli qayragʻochlar sirli, vahimali koʻrindi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

2 Uzoq vaqt davom etmoq, choʻzilmoq. ◆ Kam-bagʻsm roʻza tutsa, kun uzayar. "Qanotli soʻz-lar" . ◆ Sentyabrning oxirlari. Kunlar qisqa-rib, tunlar esa uzaya boshlaydi. T. Obidov, „Yusufjon qiziq“ .

Sinonimlari

Antonimlari

УЗАЙМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

uzaymoq
удлиниться, растягиваться, вытягиваться; прибавляться; продлеваться; quyosh ogʻib, soyalar uzaydi солнце перевалило за полдень и тени удлинились; kunlar uzaydi дни стали длиннее, дни прибавились; ... gerdayib koʻkka uzaygan haybatli qayragʻochlar sirli, vahimali koʻrindi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон»)... гордо вытянувшиеся угрюмые карагачи казались таинственными, страшными.

uzaymoq