Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

xa-bar-dor

Aytilishi

Etimologiyasi

XABARDOR Bu sifat 'kishi yoki narsa haqvda maʼlumot', 'darak' maʼnosini anglatadigan arabcha xabar otiga (АРС, 209) 'ega boʻl-' maʼnosini anglatadigan doshtan feʼlining (ТжРС, 137) dor hozirgi zamon asosini (ТжРС, 136) qoʻshib tuzilgan boʻlib, 'xabar topgan', 'xabar yetkazilgan' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 309).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

\a. + f. _>1— maʼlum xa-barga ega, biladigan, xabar berilgan] 1 Xabari bor, axborotga ega. Uning [Musaning] nazarida, goʻyo Ziyodbek hamma gaplardan xa-bardor. N. Fozilov, Diydor.

Xabardor boʻlmoq 1) voqif boʻlmoq, xabar topmoq, eshitmoq; bilmoq. ◆ Shov-shuv koʻ-tarma! Dadang xabardor boʻlib qolsa, yaxshi boʻlmaydi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Mulla Fazliddinning yuragi taka-puka boʻlib ket-di. Nahotki bu bek poʻlat sandiqdagi surat-dan xabardor boʻlsa?! P. Qodirov, „Yulduzli tunlar; 2) kuzatib turmoq, nazorat qilmoq“ . ◆ Oliyaxonning ota-onasi.. qizlaridan xabardor boʻlib turish uchun ularni oʻz uylariga koʻ-chirib keldilar. "Mushtum" . Xabardor qilmoq Maʼlum qilmoq, bildirmoq. ◆ Oxiri oʻylab-oʻylab, bu gaplardan sizni xabardor qilishga ahd qildim. S. Ahmad . Ufq. ◆ Boshliqqa telefon qilishdan maqsad maslahat soʻrash emas, balki charxpalak oʻyinining boshlanganidan xabardor qilish. "Yoshlik" .

2 sft. Biror soha boʻyicha muayyan maʼ-lumotga ega, shu sohani biladigan; omil-kor. ◆ Kafillik bersam-bermasam, diplomatiya ishlaridan xabardor boshqa odamimiz yoʻq. T. Malik, „Qaldirgʻoch“ . ◆ Bu qiz [Xonzoda] meʼmor-lik sanʼatidan ham xabardor ekan.. P. Qo-dirov, „Yulduzli tunlar“ .

Sinonimlari

Antonimlari

ХАБАРДОР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

xabardor
1 оповещенный, извещенный, уведомленный, осведомлённый; предупрежденный; ◆ xabardor doiralar осведомлённые круги;
2 компетентный, знающий, сведущий; ◆ xabardor boʻlmoq 1) осведомляться; быть осведомлённым, иметь известие, знать (о ком-чём-л.); быть в курсе дел; ◆ biz hamma voqeadan xabardormiz мы обо всём знаем, мы в курсе всех событий 2) быть компетентным, знающим, сведущим; 3) следить, присматривать (за кем-чем-л.); ◆ Darvozadan kirib chiqaturgʻonlardan xabardor boʻlib tur (Ѓ. Ѓулом, «Т. мурда») Следи за теми, кто заходит и выходит из ворот; ◆ xabardor qilmoq 1) оповещать, извещать; уведомлять осведомлять, давать знать; 2) предупреждать, предостерегать.

xabardor