yapasqi

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ya-pas-qi

Etimologiyasi

YAPASQI ’boʻyi past va eni keng’. .. chap ta— rafdagi yassi toglar etagida ya p a s q i bitta oh uy koʻrindi (Gʻayratiy). Bu sifat qadimgi turkiy til— dagi 'eniga va yoniga keng’ maʼnosini ifodalovchi yalp tasvir soʻzidan -a qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼldan -z qoʻshimchasi bilan yasalgan otga -qï qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan, keyinchalik l undoshi talaffuz qilinmay qoʻy-gan; oʻzbek tilida q undoshi oldidagi z undoshi s undo — shiga, birinchi, ikkinchi boʻgʻindagi a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: [(yalp + a = yalpa-) + z = yalpaz] + qï = yalpazqï > yapazqï > yäpäsqi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Past boʻyli, pastak, pakana. ◆ Yapasqi odam. Yapasqi sigir. Yapasqi daraxt-lar. yash Ancha-muncha yurilgach, chap tarafda-gi yassi togʻlar etagida yapasqi bitta oq uy koʻrindi. Gʻayratiy, „Uzokdagi yor“ . ◆ Yapasqi olmalarning yomgʻirda choʻmilgan hoʻl barg-lari goʻyo "hoy, uyatsiz" deb shivirlar va yuzlariga shappatilar edi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . ◆ Yoʻldoshboyning yapasqisi ham hozir uncha qamchi talab qilmaydi, jiyrondan qoliishay odimlab boradi. H. Nuʼmon va A . Shorahmedov, Ota.

Antonimlari

ЯПАСҚИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yapasqi
разг. плотный, коренастый; ◆ yapasqi bola коренастый подросток; ◆ yapasqi ot низкорослая лошадь.