yelvizak

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yel-vi-zak

Etimologiyasi

YELVIZAK ’havo oqimining tor oraliq boʻylab bir tomondan qarshi tomonga urib turishi’. ◆ Kecha yelvizakda uzoq oʻtirib qolib shamollabman . Bu ot ’shamol’ maʼnosini anglatuvchi yel otidan va viz tovushga taqlid soʻziga -ä qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan vizä- feʼlidan tarkib topgan, unga ot yasovchi -k qoʻshimchasi qoʻshilgan: [( yel) + (viz + ä = vizä-) = yel-vizä-] + k = yelvizäk.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Qarama-qarshi eshik-dera-zalar ochiq boʻlgan vaqtda yoki tor oraliq-dan oʻtib turadigan havo oqimi, oʻtkinchi shamol; shunday shamolli holat. ◆ Nihoyat, deraza tepasidagi darchada yelvizak esa boshladi. III . Xolmirzayev, Bodom qishda gulladi. ◆ Yelvizak shamolning yoʻqligi ayvonning yana bir asosiy qusuridir. "Fan va turmush" . ◆ -Voy, yelvizak qilib qoʻyibmiz-u, — deb eshikni ikki qoʻllab itarib yopdi. S. Karomatov, Ol-tin qum.

Antonimlari

ЕЛВИЗАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yelvizak I
сквозняк; ◆ yelvizakdan shamollab qolmoq простудиться на сквозняке.

yelvizak II
следящий преследующий; ◆ yelvizak koʻzlar следящий взор; преследующие глаза.