yigʻindi

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yi-gʻin-di

Etimologiyasi

YIGʻINDI ’narsalarning toʻplami’; ’bir necha sonning qoʻshilishi bilan hosil boʻlgan son’. Qonunlar yigʻindisi alohida kitob boʻlib chihdi. □ Uch, olti va oʻn bir sonlarining yigʻindisi yi— girma boʻladi. Bu soʻz oʻzbek tilida ’toʻpla—’ maʼnosini anglatuvchi yigʻ- feʼlining -(i)n qoʻshimchasi bilan ho — sil qilingan shakliga qadimgi sifatdosh yasovchi -di qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan, keyinchalik bu soʻz otga koʻchgan: (yigʻ- + in = yigʻin-) + di = yigʻindi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Bir turli narsalarning bir joyga toʻplangan holati, toʻplami, maj-mui. ◆ Qonunlar yigʻindisi. Qarorlar yigʻindi-si. m ◆ Har qanday materiya alohida donalar yigʻindisidan tuziladi. "Qiziqarli geoximiya" . ◆ Shovqin har xil kuch darajasidagi tovushlar yigʻindisidir. Gazetadan . ◆ Shoirning nafis sheʼrlari hozir uning uchun tuzsiz soʻzlar yigʻindisidan boshqa narsa ham emas edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

2 mat. Ikki yoki bir necha sonning qoʻshi-lish natijasi, oʻzaro qoʻshilgan sonlar maj-mui. ◆ Uch, olti va oʻn bir sonlarining yigʻindi-si yigirma boʻladi.

Antonimlari

ЙИҒИНДИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yigʻindi
1 совокупность; сумма; ◆ shart-sharoitlar yigʻindisi совокупность условий; ◆ qonunlar yigʻindisi уст. собрание узаконений;
2 мат. сумма; ◆ yigʻindi hosilasi производная суммы.