yoʻnmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yoʻn-moq

Etimologiyasi

YOʻN- ’yupqa qilib kes-’, ’tarashla-’. Polvon .. bir toshni tanlab oldi—da, yaxshilab artishga va bir tomonini y oʻ n i sh g a buyurdi (Abdulla Qahhor). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu feʼl yo:n- tarzida talaffuz qilingan (ЭСТЯ, IV, 221), keyinroq o: unlisining choʻziqlik belgisi yoʻqolgan (ПДП, 389): yo:n- > yon-. Bu feʼl asli yo:- asosiga -n qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan deyiladi (ЭСТЯ, IV, 222).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Biror narsa yasash, toʻgʻrilash maqsadida qirqmoq, kesmoq, tarashlamoq. ◆ Polvon.. bir toshni tanlab oldi-da, yaxshi-lab artishga va bir tomonini yoʻnishga buyur-di. A. Qahhor, „Koʻr koʻzning ochilishi“ . ◆ Avaz uzun bir yogʻoch topib, oʻgʻliga qarmoqdasta yoʻnib qoʻydi. S. Siyoyev, „Avaz“ . ◆ Dadasi hoʻl qay-ragʻochni qoʻr aralash kulga koʻmib, toʻgʻin, egar, kegay yoʻnaredi. A. Muxtor, „Chinor“ . ◆ Matqovul qishda ham tinmadi. Oʻzicha omoch yoʻndi, mola yasadi.. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .

Antonimlari

ЙЎНМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yoʻnmoq
обтёсывать, тесать; строгать; ◆ yogʻochni yoʻnmoq тесать бревно.