yot

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yot

Etimologiyasi

YOT ’begona’. Qadr bilmas harindoshdan hadr bilgan yo t yaxshi (Maqol). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu sifat asli ya:t tarzida talaffuz qilingan (ЭСТЯ, IV, 158), keyinroq a: unli — sining choʻziqlik belgisi yoʻqolgan (ПДП, 386; Devon, III, 174; DS, 247); oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga al— mashgan: ya:t > yat > yât. Bu soʻzni yav soʻziga qiyoslab, ular oxiridagi -v, -t qismlari qoʻshimcha boʻlsa kerak deyiladi (ЭСТЯ, IV, 158), lekin ya:- qismi qanday maʼno anglatishi aniq aytilmaydi (Bu qism 'qarshi tomonda boʻl-’ maʼnosini anglatgan feʼl boʻlsa kerak).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
1 Qarindoshligi yoʻq; begona. ◆ Yot odam. Qadr bilmas qarindoshdan qadr qilgan yot yaxshi. Maqol . n ◆ Xiyol muddat oʻychanlik-dan soʻng Sevargul sekin qoʻlini tortib: -Kasalmand xotini, bir qizi, bir oʻgʻli, yosu-man kampirdek yot onasi borligini oʻzidan eshitgan edim, — dedi. N. Qilichev, Chigʻi-riq. Ular [Japaq va Suluv

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ endi bir-biriga yot. A. Muxtor, „Qoraqalpoq qissasi“ .

Yetti yot begona Mutlaqo qarindoshligi yoʻq, notanish. ◆ Yetti yot begona, ammo shu mahallalik Maxmud taqachining bu gaplari yosh Hakimjonni oʻylantirib qoʻydi. R. Fay-ziy, „Rayaning archasi“ .

2 Tanish boʻlmagan, notanish, begona; oʻzga, chet. ◆ Otabek oʻzi bilan koʻrishgan bunda-gi ikkita yot kishini tanimaganlikdan bir-bir qayta qarab, ularni koʻz ostidan kechir-di. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

3 q. x. Yovvoyi, begona. ◆ Boʻyi yerdan toʻrt barmoq koʻtarilgan gʻoʻza oralariga yoyilgan xotin-qizlar.. paxta oralaridagi yotoʻtlarni termoqda edilar. S. Ayniy, „Qullar“ .

Antonimlari

ЁТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yot
1 чуждый; чужой, посторонний; // чужак; ◆ yot unsur чуждый элемент; ◆ yot tovuqday (букв. как чужая курица) как белая ворона; ◆ yetti yot begona совершенно посторонний, совершенно чужой (о человеке, не имеющем никаких родственных связей с кем-л.);
2 незнакомый; ◆ yot kishi незнакомый человек;
3 посторонний; ◆ yot narsa посторонний предмет.