achinmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

a-chin-moq

Etimologiyasi

ACHIN- 'afsuslanib kuyin-’. Ahvolini koʻrib a ch i n d i m. Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi koʻp maʼnoli achï- feʼlining ’afsuslanib kuyinish holati-da boʻl-’ maʼnosidan ’oʻzlik’ maʼnosini ifodalovchi -n qoʻshimchasi bilan hosil qilingan (ДС, 5: achïn- II); oʻz — bek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: achï- + n = achïn- > ächin-

35

Achï- feʼli oʻtimsiz boʻlgani sababli -n qoʻshimchasi qoʻshilganidan keyin bu feʼlning maʼnosida sezilarli oʻzgarish boʻlmagan (’oʻz-oʻzicha’ maʼno qirrasi kuchaygan).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Rahm, kuyunish hissini tuymoq; kuyunmoq. ◆ Ibrohim otaning bu qadar tez oʻzgarib, choʻkib qolganiga Jumagul qattiq achindi. J. Sharipov, „Xorazm“ .
2. Afsus aralash ranjimoq, xafa boʻlmoq, oʻkinmoq. -Bu gapni bekor boshlabqoʻyibman, — deb achindi Qudrat. H. Nazir, Soʻnmas chaqmoqlar. ◆ Shu payt qadrdon doʻstlari, maktabdoshlari orasida boʻlmaganiga achindi. S. Ahmad, „Ufq“ .

Antonimlari

OʻTIL

Tarjimalari

Ruscha _ru

achinmoq
1 жалеть, сожалеть; сочувствовать; hammasidan yoʻqolgan kitobimga achinaman я больше всего жалею о потерянной книге; ◆ yurakdan ~ сочувствовать от души; achinib с сожалением; сочувственно;
2 скорбеть, горевать, огорчаться; болеть душой.